1. Tác động của Dencun đến phí và khả năng xử lý giao dịch
Việc triển khai nâng cấp Dencun dự kiến sẽ cải thiện đáng kể khả năng xử lý giao dịch Ethereum, các giao dịch blob cho phép mạng xử lý từ 30.000 đến 100.000 giao dịch/giây. Ngoài ra, các chi phí liên quan đến rollup cũng được giảm 10 lần, cải thiện khả năng mở rộng và hiệu suất của Ethereum.
Cụ thể, chi phí giao dịch trên Ethereum sẽ giảm từ mức trung bình hiện tại là 0.23 USD xuống còn 0.02 USD, một thay đổi bước ngoặt trong lộ trình tập trung vào rollup của chuỗi. Đồng thời, chi phí thấp hơn sẽ giúp các giải pháp Layer 2 trở nên hấp dẫn và cạnh tranh hơn. Các dApps và người dùng sẽ trực tiếp hưởng các lợi ích này.
Trước ngày hard fork Dencun chính thức diễn ra (13/03/2024), phí gas trên mạng chính Ethereum đã tăng lên mức trung bình 98 gwei vào ngày 05/03/2024, mức chưa từng thấy kể từ đầu tháng 5 năm 2023.
- Một giao dịch swap trung bình sẽ khiến người dùng phải trả 87,45 USD phí gas.
- Một giao dịch NFT trung bình là 147 USD phí gas.
Dữ liệu phí gas trên Ethereum trước ngày nâng cấp Dencun – Nguồn: Ycharts
Một điểm khác cần nhìn nhận, Proto-Danksharding giúp các rollup tiết kiệm chi phí qua việc giảm kích thước của dữ liệu. Vì vậy, bản nâng cấp Dencun có thể làm giảm phí thu được trên giao thức Ethereum trong ngắn hạn. Một hiệu ứng domino từ lần nâng cấp này có thể xảy ra:
- Các Layer 2 áp dụng giao dịch blob.
- Phí trên Layer 2 giảm.
- Hệ thống có thể chịu những giao dịch “spam”
- Phí blob tăng lên.
- Giao dịch “spam” không còn khả thi về mặt kinh tế.
- Trong dài hạn Ethereum sẽ sử dụng như lớp dữ liệu khả dụng (Data Availability) nhờ chi phí đã được giảm đi đáng kể, thay vì sử dụng các lựa chọn các đối thủ cạnh tranh như Celestia.
Đọc thêm: Top 2 cơ hội đầu tư sau Dencun mà bạn không nên bỏ qua
2. Tác động của Dencun đến người xác thực và người stake ETH
Sau hard fork Shanghai, Ethereum chứng kiến sự gia tăng chóng mặt về số lượng validators, gây áp lực lên Consensus layer (lớp đồng thuận). Một số lượng lớn người xác thực sẽ dẫn đến sự gia tăng các tin nhắn rác và quy mô của trạng thái chuỗi Beacon (Beacon state), nút Lighthouse (client consensus trên Ethereum) hiện đã lưu trữ tới 16TB dữ liệu.Bên cạnh sự lạm phát về số ETH được phát hành hàng năm.
Tương quan giữa số validators và số ETH được phát hành hằng năm
Bản nâng cấp Dencun nỗ lực giải quyết vấn đề này trong ngắn hạn nhờ EIP-7514: tăng giới hạn Max Epoch Churn lên 8 để giảm tỷ lệ người xác thực mới tham gia mạng. Từ đó, hệ thống Ethereum sẽ được giảm tải, tuy nhiên, việc giảm số lượng validators sẽ đi kèm việc giảm số lượng ETH mới được phát hành. ETH có thể trở nên khan hiếm, giá lên cao nhưng cũng kéo theo giá trị của phí tăng lên và kém thu hút người dùng tham gia vào hàng chờ stake hơn. Đây là một hiệu ứng phụ không mong muốn của EIP này.
3. Tác động của Dencun đến thị trường & giá cả ETH
Nâng cấp Dencun có thể ảnh hưởng đến giá trị thị trường của mạng Ethereum, ở một số khía cạnh sau:
- Nâng cao chức năng mạng: Dencun cải thiện khả năng xử lý giao dịch và giảm chi phí trên Ethereum, từ đó thu hút nhiều developers và người dùng hơn tham gia hệ sinh thái Ethereum, thúc đẩy nhu cầu về ETH và có tác động tích cực đến giá ETH.
- Nhà đầu tư: việc triển khai thành công Dencun có thể nâng cao niềm tin của nhà đầu tư vào tiềm năng lâu dài của Ethereum bên cạnh khả năng thực hiện các nâng cấp phức tạp tiếp theo theo lộ trình của Vitalik. Điều này có thể thúc đẩy các khoản đầu tư vào Ethereum tăng trưởng mạnh mẽ hơn.
- Sự cường điệu của giới truyền thông và tâm lý thị trường: thị trường crypto phản ứng rất nhạy cảm với tin tức. Các thông tin tích cực được truyền thông gửi đi đối với nâng cấp Dencun có thể dẫn đến biến động giá ngắn hạn, khiến các nhà giao dịch điều chỉnh vị thế, nhóm các nhà đầu tư mới gấp rút tham gia vào thị trường.
Dự đoán tích cực xung quanh tác động của Dencun đã là một trong các yếu tố đẩy Ethereum lên mốc 4.000 USD lần đầu tiên vào ngày 08/03/2024 kể từ tháng 12/2021. Crypto lớn thứ hai thế giới đã tăng 14,7% theo biểu đồ tuần và hơn 59% trên biểu đồ tháng.
Biểu đồ giá ETH/USDT theo ngày – Nguồn: TradingView
4. Tổng kết
Với việc chính thức mainnet vào 13/03/2024, dưới tác động của Dencun thì khả năng xử lý giao dịch và chi phí của Ethereum sẽ được cải thiện đáng kể. Nhìn chung, bản nâng cấp này là một bước tiến lớn đối với Ethereum, giải quyết các vấn đề về khả năng mở rộng, bảo mật và hiệu suất chung.
Tiếp theo, sau khi hoàn tất nâng cấp, cộng đồng cũng không nên quá kỳ vọng vào tác động của Dencun sẽ mang đến những thay đổi tích cực ngay lập tức. Các giao thức rollup cần có sự đồng thuận trên chính chuỗi của nó trước khi thay đổi các thông số kỹ thuật theo bản nâng cấp này. Việc thực hiện đồng thuận và tiến hành cập nhật có thể mất vài tuần để người dùng có thể sử dụng.
Cuối cùng, cần nhìn nhận một cảnh tỉnh táo rằng bản nâng cấp này chỉ giải quyết các nhu cầu cấp thiết của Ethereum. Bên cạnh đó, Dencun là tiền đề quan trọng để bước tiếp đến DankSharding, trước khi tiến tới Sharding hoàn toàn.
Ethereum vẫn đang ở trong giai đoạn The Surge, vẫn còn một hành trình dài các công việc cần thực hiện theo roadmap mà Vitalik đã trình bày. Bạn đọc có thể tìm hiểu thêm về các nâng cấp tiếp theo đang được lên kế hoạch sau Dencun.
