1. Runes Protocol là gì?
Runes Protocol cung cấp tiêu chuẩn để phát hành token giống như BRC-20, tuy nhiên điểm khác biệt đến từ việc Runes sử dụng mô hình UTXO (Unspent Transaction Output) thay vì hoạt động trên Ordinals như BRC-20.
Giao thức được phát triển dựa trên UTXO, trong đó mỗi giao dịch bắt đầu bằng việc chọn các phần của Bitcoin chưa được ghi nhận chi tiêu trước đó và sử dụng chúng để tạo ra các giao dịch mới. Cơ chế này giúp giảm thiểu tình trạng tắc nghẽn & phí giao dịch cao trên mạng Bitcoin.
Theo người sáng lập Casey Rodarmor, Runes được xây dựng nhằm phục vụ cho NFT & Memecoin. Runes Protocol sẽ ra mắt mainnet cùng lúc vào sự kiện Bitcoin Halving diễn ra vào khoảng ngày 19 – 20/04/2024.
2. Điểm nổi bật của Runes Protocol là gì?
Một số điểm nổi bật của Runes Protocol bao gồm:
- Sử dụng UTXO hiệu quả: Runes Protocol tận dụng mô hình UTXO (Unspent Transaction Output) của Bitcoin để quản lý token, thay vì tạo ra UTXO mới cho mỗi giao dịch token như BRC-20. Điều này giúp giảm lượng UTXO rác & giúp người dùng tiết kiệm chi phí giao dịch so với BRC-20.
Khi sử dụng các tiêu chuẩn token như BRC-20, mỗi giao dịch token tạo ra một UTXO mới trên blockchain Bitcoin. UTXO (Unspent Transaction Output) là đơn vị lưu trữ dữ liệu giao dịch trên Bitcoin, đại diện cho số dư Bitcoin chưa được chi tiêu.
Điều này có thể tạo ra nhiều UTXO “rác”, khiến việc quản lý giao dịch trở nên phức tạp hơn và làm tăng phí giao dịch. Runes Protocol đã ra đời nhằm khắc phục những yếu điểm này của BRC-20 bằng việc hạn chế tạo ra các UTXO không cần thiết.
- Token hóa Satoshi: Runes Protocol cho phép mỗi satoshi (đơn vị nhỏ nhất của Bitcoin) có thể đại diện cho một đơn vị của token cụ thể. Tính năng này mang lại nhiều lợi ích như tăng khả năng ứng dụng & tính thanh khoản.
- Xử lý giao dịch lỗi: Runes Protocol có cơ chế xử lý Cenotaph (giao dịch lỗi) nghiêm ngặt hơn BRC-20, giúp bảo vệ nguồn cung Rune và đảm bảo tính minh bạch của hệ thống.
- Tương thích với Lightning Network: Runes Protocol có thể tích hợp với Lightning Network (Bitcoin sidechain) nhằm cho phép giao dịch nhanh và rẻ hơn.
3. Hệ sinh thái của Runes Protocol
Hệ sinh thái Runes Protocol đang phát triển nhanh chóng với nhiều dự án sáng tạo trong các lĩnh vực khác nhau như cơ sở hạ tầng, launchpad,…
Pre-Runes là các dự án liên quan đến Runes Protocol trước khi giao thức này chính thức ra mắt. Những dự án này thường hứa hẹn sẽ airdrop Runes hoặc cho phép người dùng mint Runes sau khi Runes Protocol được kích hoạt.
Runes sẽ được sử dụng thay cho các token trên Runes Protocol, tương tự như các Inscription trên Ordinals. Rune sẽ được quản lý thông qua các tin nhắn lưu trữ trong UTXO trên mạng Bitcoin, hay còn gọi là Runestones. Thông qua Runestones, người dùng có thể mint hoặc swap Rune.
Cùng 5Money điểm qua một số dự án Pre-Runes đáng chú ý nhất trong hệ sinh thái Runes, có khả năng tiến hành airdrop token cho người dùng trải nghiệm sớm.
- Runecoin (RSIC)
Runecoin (RSIC) là dự án đầu tiên được phát triển trên Runes Protocol, xây dựng thị trường P2P phi tập trung do cộng đồng vận hàng nhằm khai thác (mining) Rune. Hiện tại, đã có 21.000 RSIC miner được airdrop tới hơn 9.000 ví đủ điều kiện.
Đặc điểm nổi bật của RSIC:
- Số lượng giới hạn: Chỉ có 21.000 RSIC được tạo ra, tương tự như Bitcoin với 21 triệu BTC.
- Phân phối thông qua airdrop: RSIC được airdrop miễn phí cho những người dùng sở hữu các Ordinals nhất định, chủ yếu tập trung vào những người tiên phong trong cộng đồng Ordinals.
- Chức năng khai thác: Mỗi RSIC hoạt động như một “công cụ khai thác” Rune, cho phép người dùng tham gia vào quá trình phân phối Runes mới.
- Kết thúc khai thác: Việc khai thác Runes sẽ kết thúc vào thời điểm halving của Bitcoin, tương tự như cách khai thác BTC.
Cách thức hoạt động của RSIC:
- Mỗi RSIC là một Ordinal inscription: Người dùng có thể sở hữu, lưu trữ và giao dịch RSIC giống như bất kỳ Ordinal nào khác.
- Khai thác Runes: Người dùng có thể kích hoạt RSIC để tham gia vào quá trình khai thác Runes. Quá trình này sẽ diễn ra cho đến khi toàn bộ nguồn cung Runes được phân phối hết.
- Lựa chọn cho người dùng: Người dùng có thể lựa chọn khai thác Runes, bán RSIC trên thị trường hoặc giữ lại RSIC để đầu tư lâu dài.
Người dùng hiện có thể mua RSIC qua nền tảng Whales Market. Theo dữ liệu giao dịch OTC trên Whales Market, mức giá sàn hiện tại của RSIC đang là 0.0286 USD với tổng khối lượng giao dịch là khoảng gần 700.000 USD.
- Runestones
Runestone là dự án NFT được xây dựng trên giao thức Ordinals của blockchain Bitcoin, với mục tiêu mang đến sự minh bạch, tiện ích và kết nối cộng đồng mạnh mẽ hơn. Dự án được sáng lập bởi LeonidasNFT, một KOL nổi tiếng trong lĩnh vực NFT với mối quan hệ mật thiết với Casey Rodarmor – cha đẻ của Runes Protocol & Ordinals.
Đặc điểm nổi bật:
- Tính độc đáo: Runestone là NFT Ordinals đầu tiên được phát hành trên Runes Protocol
- Cộng đồng gắn kết: Dự án đề cao sự tham gia của cộng đồng và thường xuyên tổ chức các hoạt động airdrop, sự kiện để tri ân người dùng.
- Tiềm năng phát triển: Runestone được xem là dự án tiềm năng trong hệ sinh thái Runes, với lộ trình phát triển rõ ràng và hướng đến ứng dụng thực tế.
Sự kiện nổi bật:
- Airdrop: Hơn 112.000 Runestone NFT được airdrop cho những người dùng Ordinals có ít nhất 3 inscription trước ngày 20/01/2024.
- Chương trình memecoin: Runestone triển khai chương trình airdrop 3 memecoin cho người dùng nắm giữ Runestone, dự kiến bắt đầu từ cuối tháng 4/2024.
- Ứng dụng AR: Dự án phát hành ứng dụng AR cho phép người dùng trải nghiệm Runestone 3D ngoài đời thực.
Runestone hiện được giao dịch trên các sàn Magic Eden và OKX NFT Marketplace. Dự án cũng thường xuyên tổ chức các chương trình airdrop, người dùng có thể theo dõi thông tin trên các kênh chính thức của Runestone để cập nhật.
- PupsToken (PUPS)
PUPS là memecoin theo chuẩn token BRC-20 đầu tiên trên Rune Protocol & được phát hành toàn bộ thông qua hình thức airdrop. Token PUPS đã tăng hơn 1000% chỉ trong 1 tuần qua, hiện đang giao dịch quanh mức 54 USD với vốn hóa thị trường khoảng 400 triệu USD.
Theo dữ liệu từ CoinGecko, PUPS có tổng cung là 10 triệu & cung lưu thông hiện đang là 7.7 triệu. Số token còn lại sẽ được airdrop cho các holder Rune Pup Ordinals. Dù vậy, giá Ordinals trên sàn Magic Eden đang được giao dịch với giá trung bình hơn 10.000USD/NFT, vì vậy các nhà đầu tư cần nghiên cứu kỹ lưỡng nếu muốn nắm giữ các NFT này nhằm săn Airdrop PUPS.
Một số dự án đáng chú ý khác trên hệ sinh thái Runes Protocol:
- The Rune Guardians: Dự án phát hành bộ sưu tập 10.000 Ordinal, airdrop Runes cho người nắm giữ khi Runes Protocol ra mắt.
- Runes Terminal (RUNI): Nền tảng Launchpad đầu tiên trên Runes Protocol, hỗ trợ ra mắt và phân phối token cho các dự án mới.
- BTC Ordinal: MMORPG Game hệ Ordinals, token ZBIT (BRC-20) sẽ được chuyển sang Rune khi ra mắt giao thức.
- Node Apes: Dự án về NFT, kết hợp hình ảnh profile (PFP) lấy cảm hứng từ NodeMonkes với “Runic Miner” Ordinal.
- RuneX Tech: Sàn DEX kết hợp SocialFi đầu tiên trên Bitcoin và “Pre-Runes”.
Lưu ý: Các dự án dựa trên Runes đều rất mới, chưa có kiểm chứng nên người dùng hãy thật cẩn trọng khi đầu tư.
4. Đội ngũ tạo nên Runes Protocol
Founder của Runes Protocol là Casey Rodarmor. Sinh năm 1983 tại California, Mỹ, và tốt nghiệp Cử nhân Khoa học Máy tính tại UC Berkeley, sau đó làm việc tại Google và Chaincode Labs.
Ông có niềm đam mê rất lớn với Bitcoin, điều này khiến ông sáng lập nên giao thức Ordinals từng làm mưa làm gió trong năm 2023. Mới đây nhất, ông đã tạo ra Runes Protocol, giao thức cung cấp tiêu chuẩn token mới cho Bitcoin.
5. Nhà đầu tư & Đối tác
Ngoài đồng sáng lập giao thức Ordinals là Casey Rodarmor thì Runes Protocol còn nhận được sự ủng hộ của một số cá nhân & tổ chức nổi tiếng như trevor.btc (138,000 followers), Franklin Templeton (công ty quản lý tài sản hàng đầu thế giới),…
Runes Protocol hiện đã có một số đối tác đáng chú ý như sàn giao dịch NFT Magic Eden, BitX Runes. Bên cạnh đó là các dự án thuộc nhiều mảng nhằm hỗ trợ khởi chạy token trên Runes Protocol như BitX Launchpad, RunesPAD, Runessance, UniSat, …
6. Tiềm năng và rủi ro của Runes Protocol là gì?
Tiềm năng:
- Giải pháp thay thế BRC-20 hiệu quả: Runes Protocol sử dụng mô hình UTXO để tối ưu hóa hiệu quả giao dịch, giảm thiểu tắc nghẽn mạng và phí giao dịch so với BRC-20. Điều này có thể giúp Runes Protocol thu hút nhiều người dùng và dự án hơn trong hệ sinh thái Bitcoin.
- Cộng đồng Bitcoin: Runes Protocol có thể tiếp cận với cộng đồng Bitcoin rộng lớn, với hơn 100 triệu người dùng, để thu hút người dùng và thanh khoản cho các ứng dụng của mình.
- Tiềm năng Airdrop: Nhiều dự án trên hệ sinh thái Runes Protocol liên tục đưa ra các chính sách hấp dẫn để dành lấy thị phần thông qua chiến dịch airdrop Runes sau khi Runes Protocol tiến hành mainnet.
- Viết tiếp sự thành công của BRC-20: Trào lưu BRC-20 từng rất thành công và làm mưa làm gió trên hệ sinh thái Bitcoin, Runes được kỳ vọng sẽ tiếp nối những sứ mệnh dang dở của BRC-20, mang lại cơn gió mới cho hệ sinh thái Bitcoin.
Rủi ro:
- Giao thức mới & chưa được kiểm chứng: Đa phần các dự án đều là meme, “ăn theo trend” không bền vững.
- Sự cạnh tranh: Có nhiều tiêu chuẩn token khác trên thị trường, bao gồm BRC-20, ARC-20, ORC-20, v.v. Runes Protocol sẽ phải cạnh tranh với các giao thức này để thu hút người dùng và dự án.
- Sự phụ thuộc vào Bitcoin: Runes Protocol phụ thuộc vào sự thành công của Bitcoin. Nếu hệ sinh thái Bitcoin không còn duy trì sức hút, Runes Protocol có thể chịu ảnh hưởng.
7. Tổng kết
Sự kiện Halving tới gần đang thu hút sự chú ý rất lớn từ cộng đồng vào hệ sinh thái Bitcoin và Runes Protocol được kỳ vọng sẽ trở thành tiêu chuẩn token mới cho mạng lưới này, mở ra nhiều cơ hội cho các dự án DeFi và ứng dụng trên Bitcoin. Theo bạn, liệu Runes Protocol có thể kế thừa thành công của BRC-20 và tạo nên cơn sốt mới trong năm 2024 này?
Đọc thêm: ALEX Lab là gì? Dự án DeFi hàng đầu mạng Bitcoin
Miễn trừ trách nhiệm: 5Money khuyến cáo người đọc phải trang bị kiến thức sâu sắc về thị trường Crypto trước khi tham gia đầu tư. Thông tin trong bài viết không được xem là lời khuyên tài chính, 5Money không chịu trách nhiệm với bất kỳ quyết định đầu tư nào của các bạn.
Tham gia Cộng đồng 5 Phút Crypto để thảo luận về kiến thức và kinh nghiệm đầu tư nhé!
