1. Tổng quan về Bitcoin Layer 2 là gì?

Bitcoin Layer 2 là mạng lưới được xây dựng và phát triển trên mạng lưới Bitcoin. Nhằm tăng khả năng mở rộng, tốc độ giao dịch và giảm phí cho Bitcoin, tương tự như các Layer 2 trên Ethereum.

Ý tưởng xây dựng Layer 2 trên Bitcoin đã khởi nguồn từ rất sớm. Bắt đầu từ sự phát triển của Lightning Network, gần đây có sự nổi lên của BRC-20 hay Ordinals làm tăng số lượng giao dịch và nhu cầu sử dụng mạng Bitcoin khiến phí giao dịch ngày càng gia tăng, từ đó xuất hiện nhiều hơn các giải pháp Layer 2 để giải quyết vấn đề trên. 

2. Điểm nổi bật của các dự án Bitcoin Layer 2 là gì?

Bitcoin Layer 2 đang giải quyết một trong những thách thức lớn nhất của mạng Bitcoin là khả năng mở rộng. Hiện nay, mạng Bitcoin chỉ có thể xử lý khoảng 7 giao dịch mỗi giây, và việc hoàn thành một bộ giao dịch có thể mất đến mười phút.

Các giải pháp Bitcoin Layer 2 giải quyết vấn đề này bằng cách xử lý giao dịch ngoài chuỗi, giúp giảm áp lực cho Layer 1 và tăng cường khả năng mở rộng mà không ảnh hưởng đến an ninh và tính phi tập trung của mạng.

Đồng thời, các dự án Layer 2 sẽ được thừa hưởng bảo mật từ chuỗi Bitcoin. Chúng hỗ trợ hợp đồng thông minh nên giúp DeFi và NFTs phát triển trên hệ sinh thái Bitcoin, điều rất khó thực hiện trước đây.

3. Phân loại các Bitcoin Layer 2

Hiện có 3 giải pháp Layer 2 cho Bitcoin đó là State Channels, Blockchain Rollups & Sidechain – được phân loại theo cách chúng giúp mạng xử lý giao dịch.

State Channels 

  • Là giải pháp Layer 2 giúp tránh phí giao dịch cao. Người dùng khi giao dịch sẽ tạo ra  ‘kênh’ mã hóa để gửi và nhận thanh toán. 
  • Kênh này ghi lại các giao dịch và chỉ báo số dư khi đóng cửa kênh. 
  • Điều này cho phép giao dịch lặp lại mà không cần trả phí cao.

Blockchain Rollups 

  • Tổng hợp nhiều giao dịch vào một dữ liệu duy nhất trước khi gửi lại lên Layer 1. 

Có 2 loại Rollups trên Bitcoin:

  • Validity Rollup (Zk Rollup) giúp mạng lưới Bitcoin tăng tốc độ lên 100 lần và triển khai smart contract mà không gây quá tải mạng.
  • Sovereign Rollup: Mô hình rollup cho phép layer 2 sử dụng cơ sở hạ tầng từ Bitcoin như Data Availability (DA) và cơ chế đồng thuận để tham gia xác thực giao dịch.

Sidechains

Đây là các blockchain độc lập kết nối với Layer 1 qua cầu nối hai chiều, cho phép chuyển đổi tài sản giữa các chuỗi và hỗ trợ các giải pháp Layer 2 khác.

4. Top 5 dự án Bitcoin Layer 2

4.1. Merlin Chain (MERL)

Merlin Chain - Bitcoin Layer 2 là gì

Merlin Chain là blockchain Layer 2, nổi bật với phí giao dịch thấp và khả năng mở rộng cao, tương thích với Bitcoin và sử dụng ZK-Rollups. Điều này giúp Bitcoin mở rộng dễ dàng hơn và tạo ra một môi trường giao dịch linh hoạt và tiết kiệm chi phí trên Merlin Chain.

Dự án này được phát triển bởi nhóm BitmapTech, tùng rất thành công với việc phát triển giao thức BRC-420 và dự án metaverse phi tập trung khác như Bitmap.game. 

Merlin cũng gọi vốn thành công từ 24 nhà đầu tư, bao gồm những cái tên đáng chú ý như OKX Ventures, Kucoin Ventures hay ArkStream Capital. Tuy nhiên vẫn chưa tiết lộ cụ thể về tổng số tiền nhận được.

Vốn hóa thị trường của token MERL (Merlin Chain) đã tăng vọt từ 3 triệu USD lên đến 290 triệu USD chỉ trong thời gian ngắn, với hơn 30,000 người nắm giữ token. Hiện người dùng có thể tham gia các sự kiện như Merlin Seal bằng cách staking tài sản của mình để kiếm điểm M-point & nhận token MERL.

Theo Odaily, mạng Layer 2 Bitcoin Merlin Chain đã chứng kiến TVL (lượng tiền gửi) vượt hơn 2,5 tỷ USD chỉ trong vòng 23 ngày kể từ khi ra mainnet. 

Merlin Chain TVL

4.2. SatoshiVM (SAVM)

SatoshiVM (SAVM) là giải pháp Bitcoin Layer 2 sử dụng BTC làm phí gas, tích hợp công nghệ zkRollup giúp tăng tốc độ giao dịch & giảm chi phí trên mạng lưới. Đáng chú ý, SatoshiVM còn tương thích với EVM, đem tới cho hệ sinh thái Bitcoin khả năng phát hành tài sản và xây dựng các ứng dụng tương tự mạng Ethereum.

SatoshiVM (SAVM) là gì?

Dự án đã có một màn ra mắt đầy biến động. Vào ngày 19/01, SatoshiVM đã hợp tác với nền tảng gọi vốn Ape Terminal để phát hành token SAVM. Đến ngày 25/01, MacnBTC, người tự nhận là cố vấn của SatoshiVM, tố cáo Ape Terminal lừa đảo khi thu 25% phí IDO & chỉ chọn 10 ví thuộc sở hữu của họ trong 200.000 ví đăng ký IDO SAVM.

Giá SAVM ghi nhận tối ngày 25/01

Giá SAVM ghi nhận tối ngày 25/01

Điều này khiến token SAVM giảm mạnh sau khi ra mắt, từ mức 11 USD vào ngày 19/01 xuống chỉ còn 2.2 USD vào ngày 31/01. Tuy nhiên, những bước phát triển sau đó của dự án kết hợp việc Bitcoin (BTC) tăng mạnh từ 42.000 USD lên 70.000 USD đã góp phần giúp SAVM quay trở lại mức 7 USD tính đến ngày 29/03.

Vốn hóa thị trường của token SAVM hiện đạt 49 triệu USD, với khối lượng giao dịch 24 giờ qua đạt 8 triệu USD. Người dùng có thể mua SAVM trên các sàn giao dịch tập trung (CEX) như KuCoin, MEXC, BingX, Gate.io, …

SatoshiVM dự kiến sẽ ra mắt mainnet vào Quý 2/2024, đồng thời phát triển thêm một số tính năng gồm DEX, Lending, NFT Marketplace & Layer 3 trong tương lai. 

4.3. Babylon

Babylon là một dự án blockchain trong hệ sinh thái Cosmos Zone, tập trung vào việc sử dụng Bitcoin một cách bảo mật và phi tập trung. Babylon cũng là dự án tiên phong mảng Bitcoin Staking, dự án này cho phép người dùng stake Bitcoin vào các blockchain Proof of Stake (PoS) khác mà không cần sử dụng bridge, lưu ký hay wrapped.

Dự án đã huy động được hơn 26 triệu USD từ các tên tuổi như: Binance Labs,  Polychain Capital, Hack VC , OKX,… Babylon hiện đang trong giai đoạn Testnet và vẫn còn nhiều điều đáng mong chờ trong tương lai.

4.4. BEVM

BEVM là mạng Bitcoin Layer 2 được phát triển dựa trên công nghệ Substrate của Polkadot. Điểm đặc biệt của BEVM là khả năng tương thích với EVM (Ethereum Virtual Machine), sử dụng BTC làm phí Gas. Dự án cho phép tất cả các DApp có thể chạy trong hệ sinh thái Ethereum hoạt động trên Bitcoin L2.

BEVM đã hoàn thành vòng hạt giống với sự tham gi của một số quỹ đầu tư đáng chú ý như ArkStream Capital, MH Ventures. Số vốn nhận được sau vòng gọi vốn chưa được BEVM tiết lộ cụ thể, tuy nhiên định giá của dự án đã đạt mức 200 triệu USD. 

BEVM là gì?

Trong tương lai, BEVM dự kiến sẽ ra mắt công cụ BEVM Stack giúp các dự án phát triển Bitcoin Layer 2 của riêng họ. Dự án chưa tiết lộ liệu có ra mắt token riêng hay không, chúng ta cần cập nhật thêm trong thời gian tới. 

Hiện đã có hơn 20 dự án hoạt động trên hệ sinh thái BVM, tiêu biểu là sàn DEX Bswap, dự án Lending OmniLending hay NFT Marketplace Bitsea. 

4.5. BOB

BOB là dự án Bitcoin Layer 2 thu hút nhiều sự chú ý từ cộng đồng gần đây khi huy động được 10 triệu USD vòng hạt giống, dẫn đầu bởi Castle Island Ventures cùng sự tham gia của Mechanism Ventures, Bankless Ventures, CMS Ventures, UTXO Management và các nhà đầu tư thiên thần Dan Held và Domo, người tạo ra tiêu chuẩn token BRC-20.

BOB là gì?

Tên BOB là viết tắt của “Build on Bitcoin” (Xây dựng trên Bitcoin). Mục tiêu của BOB là triển khai giải pháp Layer 2 đầu tiên tương thích với EVM trên mạng Bitcoin. Ý tưởng đưa smart contract Ethereum vào Bitcoin được xem là khá phức tạp do lo ngại các tính toán sẽ gây ra quá tải cho mạng lưới và làm giảm hiệu suất cho người dùng khác.

Tuy nhiên, tinh thần phát triển trên nền tảng Bitcoin đã được thúc đẩy mạnh mẽ vào năm ngoái thông qua đề xuất BitVM. Theo BitVM, các tính toán sẽ được thực hiện offchain sau đó được xác minh onchain, tương tự như cơ chế hoạt động của optimistic rollup trên Ethereum. Điều này có nghĩa là sẽ không có nguy cơ tắc nghẽn mạng lưới và ảnh hưởng đến người dùng khác.

Có thể thấy cuộc đua giữa các giải pháp Hybrid Layer 2 (lai giữa mạng Bitcoin & Ethereum) đang diễn ra rất nóng bỏng, khi ngoài BOB còn có sự góp mặt của các cái tên đáng chú ý như BEVM, SatoshiVM, … 

Đọc thêm : Botanix là gì? Tổng quan về Bitcoin Layer 2 Botanix

5. Tiềm năng & rủi ro của Bitcoin Layer 2 là gì?

Sau khi tìm hiểu về Bitcoin Layer 2 và những dự án hàng đầu trong lĩnh vực này, chúng ta cũng cần lưu ý những tiềm năng to lớn đi kèm với rủi ro gặp phải khi tham gia đầu tư vào các dự án Bitcoin Layer 2.

Tiềm năng:

  • Khả năng mở rộng: Giải quyết vấn đề tắc nghẽn trên mạng Bitcoin, cho phép xử lý nhiều giao dịch hơn với chi phí thấp hơn.
  • Tính ứng dụng cao: Hỗ trợ nhiều ứng dụng phi tập trung (dApps) và hợp đồng thông minh (smart contract) trên Bitcoin.
  • Lợi nhuận đầu tư: Các dự án Bitcoin Layer 2 có tiềm năng tăng trưởng cao, mang lại lợi nhuận lớn cho nhà đầu tư.

Rủi ro:

  • Tính thanh khoản thấp: Khối lượng giao dịch & thanh khoản của token các dự án Bitcoin Layer 2 mới còn thấp, dẫn đến khó khăn trong việc mua bán token.
  • Vấn đề bảo mật: Các giải pháp Bitcoin Layer 2 vì mới ra mắt nên có thể tồn tại lỗ hổng bảo mật chưa được phát hiện.
  • Rủi ro lừa đảo: Cần cẩn trọng với các dự án lừa đảo giả mạo Bitcoin Layer 2, nên nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi sử dụng bất kỳ giải pháp Layer 2 nào.

Các giải pháp Layer 2 là một bước tiến lớn trong việc tận dụng công nghệ của Bitcoin để tăng cường khả năng xử lý giao dịch. 

6. Tổng kết

Tiềm năng của các dự án trên không chỉ dừng lại ở khả năng mở rộng của Bitcoin mà còn tạo điều kiện cho sự phổ biến rộng rãi hơn trong hệ sinh thái Bitcoin. Khi Bitcoin tiếp tục phát triển, các giải pháp Layer 2 sẽ ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc định hình tương lai của BTC.

Đọc thêm: Tại sao Bitcoin có giá trị? Giá trị thực của Bitcoin là gì?