Usual Protocol là gì? Giải pháp stablecoin cho tài sản RWA

1. Usual Protocol là gì?

Usual Protocol là một giao thức stablecoin trên Ethereum, phát hành đồng USD0 – stablecoin được bảo chứng bằng tài sản thực từ các tổ chức uy tín như Hashnote, Ondo, và Blackrock. Nhờ vậy, USD0 vừa ổn định, linh hoạt và còn giúp người dùng kiếm thêm lợi nhuận.

Dự án tự định vị mình như một phiên bản phi tập trung của Tether (đơn vị phát hành stablecoin USDT). Điểm khác biệt nằm ở chỗ toàn bộ doanh thu từ giao thức sẽ được phân phối lại cho người nắm giữ stablecoin, thay vì giữ lại như Tether hay Circle – vốn kiếm được hàng tỷ USD mỗi năm. 

Sau 3 tháng ra mắt, giao thức Usual đã đạt tổng giá trị khóa (TVL) 355 triệu USD và có 50 nghìn người dùng.

Usual cũng thu hút được sự chú ý của cộng đồng khi trở thành dự án thứ 61 trên Binance Launchpool, cho phép giao thức tiếp cận hàng triệu khách hàng tiềm năng thông qua chương trình tặng token miễn phí.

2. Đội ngũ phát triển 

• Pierre Person (CEO): Ông là Phó giáo sư Chính trị, từng là thành viên của Quốc hội Pháp với vai trò làm Thư ký Ủy ban tài chính và thành viên Ủy ban Lập pháp. 

• Hugo Sallé de Chou (Co-Founder & COO): Ông tốt nghiệp Thạc sĩ Quản trị kinh doanh tại EDHEC Business School. Với kinh nghiệm làm nhà phát triển kinh doanh cho ứng dụng đăng video Dailymotion, đồng sáng lập và CEO của Pumpkin – giải pháp thanh toán P2P đã được ngân hàng Pháp Crédit Mutuel Arkea mua lại. 

• Allan Floury (VP Product): Ông có kinh nghiệm nhiều năm nghiên cứu và làm việc trong lĩnh vực blockchain khi từng là Trưởng phòng sản phẩm và thiết kế của Ki Foundation (chuỗi DeFi trên Cosmos) & Klub (CLB đầu tư tư nhân), đồng sáng lập và giám đốc điều hành của Poi – dApp theo dõi hành động hằng ngày của người dùng. 

3. Quỹ đầu tư của Usual Protocol

Usual Protocol đã huy động được 8.5 triệu USD qua 2 vòng gọi vốn sau: 

• 17/04/2024: Vòng Strategic huy động được 7 triệu USD với IOSG Ventures và Kraken Ventures dẫn đầu, cùng sự tham gia của một số nhà đầu tư như Hypersphere Ventures, GSR Ventures, StarkWare, Mantle,… 
• 06/11/2024: Vòng Funding huy động được 1.5 triệu USD từ Breed VC, Echo, Comfy Capital. 

4. Sản phẩm của Usual Protocol là gì?

Usual có 2 sản phẩm chính là stablecoin USD0 và USD0++.  

4.1 USD0 

USD0 là stablecoin hay còn được gọi Liquid Deposit Token (LDT) do Usual Protocol cung cấp. USD0 được hỗ trợ hoàn toàn bằng các loại tài sản RWA mã hóa như USYC (Hashnote), BUIDL (Blackrock), USDM (Mountain Protocol), USDY & OUSG (Ondo Finance),… 

Các cách để đúc USD0 trên Usual theo 2 cách như sau: 

• Đúc trực tiếp: Bằng cách gửi một RWA được chấp nhận vào giao thức để nhận số tiền USD0 tương đương theo tỷ lệ 1:1.
• Đúc gián tiếp: Bằng cách gửi USDC vào giao thức để nhận USD0 theo tỷ lệ 1:1. Và giao thức sẽ chuyển lượng USDC này thành tài sản RWA. Tuy nắm USD0 sẽ không có lợi ích gì hơn so với nắm USDC hay USDT nhưng có thể gián tiếp nhận được lợi nhuận khi stake để nhận USD0++.

Bản chất USD0 như một stablecoin tổng hợp từ các tài sản RWA với các ưu điểm vượt trội như: 

• Chống phân mảnh thanh khoản: USD0 được xem là tài sản tổng hợp, đại diện cho nhiều loại tài sản RWA sẽ giúp giảm tính phân mảnh của chúng trên thị trường. 
• Tài sản bảo chứng RWA: Dùng nhiều tài sản RWA để bảo chứng cho USD0 giúp giảm rủi ro và mang lại lợi nhuận cho người nắm giữ.  
• Hoàn toàn onchain: Tài sản RWA được mã hóa là onchain và stablecoin cũng được phát hành onchain. Giao thức do người nắm giữ token quản trị USUAL sở hữu nên mang lại một loại stablecoin phi tập trung đúng nghĩa. 

4.2 USD0++ 

USD0++ là Liquid Bond (trái phiếu thanh khoản) hay TBill nâng cao, ngoài ra còn có thể xem là Liquid Staking Token. Có được USD0++ bằng cách khóa USD0 với thời hạn 4 năm. 

Khi nắm giữ USD0++, người dùng có thể chọn giữa việc nhận (claim) token USUAL mỗi khối (Alpha Yield) hoặc nhận lợi nhuận cơ bản từ lượng tài sản RWA thế chấp dưới dạng USD0 mỗi 6 tháng. Điều này khuyến USD0++ trở nên nổi bật hơn so với USDT hay USDC khi có mang lại lợi nhuận cho người dùng.

Tuy nhiên lượng token USUAL sẽ giảm phát khi lượng USD0++ tăng lên (TVL tăng). Tức là ban đầu bạn nắm giữ một lượng USD0++ nhất định thì nhận một token USUAL, nhưng sau một thời gian TVL của giao thức tăng lên đáng kể thì cũng lượng USD0++ đó nhưng nhận được ít USUAL hơn. 

Mô hình này, khuyến khích người nắm giữ USD0++ chọn đặt cược vào sự tăng trưởng của giao thức để kiếm nhiều lợi nhuận hơn so với lợi nhuận cơ bản từ tài sản RWA. Bên cạnh đó, nhận về USUAL cũng đồng nghĩa với việc bạn đang sở hữu giao thức, có quyền quản trị và  phân phối doanh thu của giao thức. 

5. Tokenomics

5.1 Thông tin tổng quan về Token

5.2 Token Allocation và Token Vesting 

Phân bổ token USUAL như sau: 

• Binance Launchpool – 7.50%: Phân bổ cho chương trình Launchpool trên Binance, mở khóa hoàn toàn tại TGE. 
• Initial Airdrop – 8.50%: Phần airdrop cho những người tham gia dự án sớm và kiếm Pills (giống chương trình farm Point). Với 4.25% tổng cung được mở khóa tại TGE và phần còn lại sẽ unlock dần cho đến tháng 4 năm 2025. 
• Investors & Advisors – 5.68%: Phân bổ dành cho nhà đầu tư và cố vấn. Với lịch khóa 1 năm kể từ thời điểm TGE, sau đó trả dần từ tháng 11 năm 2025 đến tháng 11 năm 2028. 
• Team – 4.32%: Phân bổ dành cho những người đóng góp của dự án. Với lịch khóa 1 năm kể từ thời điểm TGE, sau đó trả dần từ tháng 11 năm 2025 đến tháng 11 năm 2028. 
• DAO and Ecosystem – 7.50%: Quỹ trữ dành cho DAO và hệ sinh thái, với lịch khóa 1 năm kể từ thời điểm TGE, sau đó trả dần từ tháng 11 năm 2025 đến tháng 11 năm 2028.  
• Liquidity – 2.00%: Phân bổ dành cho MM để tạo thanh khoản cho USUAL khi được giao dịch trên các sàn CEX. 
• Community Incentives – 64.50%: Phân bổ dành cho cộng đồng, với 10% tổng làm phần thưởng cho người Staking USUAL, một phần làm phần thưởng cho nhà cung cấp thanh khoản và phần còn lại làm phần thưởng cho người nắm giữ USD0++. 

Usual là dự án DeFi hiếm hoi trên thị trường có phân bổ nghiêng hẳn về phía cộng đồng. Với chỉ 10% tổng cung dành cho team và nhà đầu tư, trong khi có đến khoảng 90% thuộc cộng đồng. Điều này đã đúng với tầm nhìn về một giao thức stablecoin do người dùng sở hữu mà đội ngũ phát triển đã đặt ra từ đầu. 

Tổng cung của USUAL giới hạn ở con số 4 tỷ token, trong đó có đến 64.5% thuộc Community Incentives sẽ được phát hành theo cơ chế rất đặc biệt là: khi TVL giao thức tăng lên, lượng USUAL thưởng sẽ ít dần đi, có thể tạo động lực để USUAL tăng giá. Mặt khác người stake USD0 có thể đốt một lượng USUAL để được mở khóa trước thời hạn 4 năm, điều này có thể dẫn đến việc giảm cung của token trên thị trường. 

Cung ban đầu của USUAL chiếm 12.37% tổng cung, gồm 7.5% từ Launchpool trên Binance và phần còn lại từ airdrop và thanh khoản. Mặc dù nguồn cung lớn thường tạo áp lực bán mạnh khi niêm yết, việc Binance mở pre-market cho USUAL đã giúp hấp thụ một phần nhu cầu, giảm bớt áp lực xả khi chính thức listing.

Lịch trình vesting của team và nhà đầu tư tương đối hợp lý với thời hạn khóa 1 năm sau TGE và trả dần trong 3 năm. Điểm đáng chú ý là tháng 10 năm 2025, sẽ có khoảng 4.4% tổng cung thuộc team, nhà đầu tư và DAO & Ecosystem được unlock, chưa kể lượng token thuộc Community Incentives được phân phối mỗi ngày. 

5.3 Token Use Case 

• Cơ chế Staking: Để tham gia quản trị, người dùng phải stake USUAL để nhận USUALx, và nhận được phần thưởng từ 10% tổng cung USUAL. 
• Đốt USUAL: Để mở khóa USD0 trước thời hạn bốn năm thì người dùng phải đốt một phần USUAL. 
• Quản lý kho bạc và giao thức: Người nắm giữ USUAL cũng có thể quyết định cách quản lý doanh thu từ kho bạc và giao thức, thông qua các cơ chế trong tương lai như đốt token hoặc phân phối doanh thu (và phân bổ đầu tư của kho bạc).

6. Lộ trình phát triển 

Usual đã hoàn thành chương trình Launchpool token USUAL trên Binance, phân bổ 7.5% tổng cung cho người dùng tham gia stake BNB & FDUSD.

Hiện tại USUAL được giao dịch trên Binance pre-market, dự kiến niêm yết chính thức trên sàn Binance trong tháng 11 năm 2024. Đến năm 2025, dự án sẽ ra mắt tính năng đốt token và quản trị giao thức. 

7. Tiềm năng và thách thức của Usual Protocol là gì?

7.1 Tiềm năng 

• Stablecoin an toàn và ổn định: USD0 được bảo chứng hoàn toàn bằng trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ được mã hóa từ nhiều tổ chức lớn như Blackrock, Ondo và Hashnote.   
• Phân phối lại toàn lợi nhuận cho người dùng: Người dùng có thể nhận lại toàn bộ doanh thu từ giao thức cùng phần thưởng token USUAL.   
• Phân bổ token USUAL rất hợp lý: Khoảng 90% token dành cho cộng đồng và phần còn lại dành cho team & nhà đầu tư. Điều này làm tan biến đi những lo lắng về việc team hay VC thao túng giá cả và bán xả token. 

7.2 Thách thức 

• Phụ thuộc vào tài sản thế chấp: USD0 dựa vào US T-Bills làm tài sản thế chấp, có thể dẫn đến rủi ro nếu thị trường trái phiếu kho bạc Mỹ gặp biến động hoặc nếu có thay đổi chính sách tài chính từ phía chính phủ Mỹ.
• Cạnh tranh: Stablecoin của Usual có lợi nhuận thấp nên khó cạnh tranh với USDe của Ethena trong chu kỳ uptrend.  
• Rủi ro smartcontract: Toàn bộ tài sản bảo chứng cho USD0 sẽ được lưu giữ trong smartcontract của Usual, và chỉ một lỗi hay lỗ hổng nhỏ cũng có thể gây ra các thiệt hại lớn. 

8. Kênh thông tin của Usual 

• Website Usual
• Twitter (X) Usual 

9. Tổng kết

Usual là một giao thức phát hành stablecoin không có nhiều sự đột phá về công nghệ hay mô hình. Tuy nhiên, dự án biết giải quyết các vấn đề và thách thức của mảng này bằng sản phẩm có cải tiến hơn. Với tầm nhìn, cộng đồng sử dụng và sở hữu giao thức ngày từ đầu, hy vọng dự án sẽ thành công và trở thành cái tên lớn trong mảng stablecoin vốn bị chiếm lĩnh bởi Tether và Circle.