1. Story Protocol là gì?
Story Protocol là blockchain Layer 1 thế hệ mới, tương thích hoàn toàn với EVM, được thiết kế để mã hóa các tài sản trí tuệ (Intellectual Property – IP) như tranh vẽ, âm nhạc, đến tác phẩm văn học,…
Story Protocol giúp người dùng thực hiện các tác vụ sau:
- Đăng ký IP cho các sản phẩm trí tuệ.
- Biến IP thành các tài sản trên blockchain nhưng vẫn duy trì được tính pháp lý cho sản phẩm và có thể được sử dụng trong không gian DeFi.
*Intellectual Property (IP) hay Sở hữu trí tuệ, là những phát minh, sáng tác hoặc các sản phẩm do con người (cá nhân hoặc tổ chức) tạo ra. Các tài sản này sẽ được pháp luật bảo vệ, giống như các tác phẩm nghệ thuật sẽ đi kèm với bản quyền, không được ai sao chép.
Giao diện website của Story Protocol
Hãy tưởng tượng rằng bạn là người vẽ bức tranh Mona Lisa. Thay vì giữ giấy phép bản quyền theo phương pháp truyền thống, bạn có thể sử dụng Story Protocol để mã hóa tác phẩm của mình thành tài sản trí tuệ trên blockchain dưới dạng NFT. Những NFT này có thể được sử dụng cho mục đích thương mại để kiếm lợi nhuận.
2. Đội ngũ dự án
- Seung Yoon Lee | Co-Founder & CEO: Trước đây, ông là CEO và Nhà sáng lập của nền tảng kể chuyện di động Radish, sau đó được mua lại với giá 440 triệu USD vào năm 2021. Từng đảm nhận vai trò Giám đốc Chiến lược Toàn cầu của Kakao, siêu ứng dụng tin nhắn của Hàn Quốc. Trong thị trường Web3, ông có kinh nghiệm trong mảng đầu tư cũng như là cố vấn.
Seung Yoon Lee
- Jason Zhao | Co-Founder: Ông tốt nghiệp bằng cử nhân Khoa học máy tính tại Stanford. Có kinh nghiệm làm việc tại DeepMind và Sequoia, từng giảng dạy tại Stanford GSB, UATX và Google.
Jason Zhao
- Jason Levy | Co-Founder & COO: Ông có bằng MBA tại Đại học Stanford. Từng là Giám đốc tại Pocket Gems, nơi ông đã xây dựng và dẫn dắt đội ngũ nội dung cho Episode. Đã có 5 năm làm nhà phân tích tài chính tại Apple và sáng lập Worlds Between Worlds.
Jason Levy
3. Nhà đầu tư
Story Protocol tổng cộng đã huy động được $140M qua ba vòng gọi vốn:
Tổng số tiền gọi vốn của Story Protocol
- 17/5/2023: Huy động thành công được $29,3M tại vòng Seed do a16z dẫn đầu, có sự tham gia của Hashed, Mirana Corp, DAO5, Samsung Next Fund, Two Small Fish Ventures, Berggruen và SLVC.
- 6/9/2023: Huy động được $25M tại vòng Series A do a16z dẫn đầu, các nhà đầu tư khác trong vòng này bao gồm Hashed, Endeavor, Samsung Next, Foresight Ventures, Dao5, Insignia Venture Partners, Alliance DAO, Mirana Ventures, và các nhà đầu tư cá nhân. Tại vòng này, sau khi được thông báo thì nhận được $6M tài trợ thêm, chi tiết số tiền này không được tiết lộ.
- 21/8/2024: Tại vòng Series B, tiếp tục được a16z dẫn đầu với khoản đầu tư lên đến $80M nâng định giá của dự án lên $2,25B. Các quỹ đầu tư khác bao gồm Polychain Capital và các nhà đầu tư thiên thần.
Với tổng khoản đầu tư lên đến $140M ở mức định giá $2,25B, đây là con số cực kỳ ấn tượng đối với một dự án Layer 1. Đáng chú ý hơn hết là các vòng đều được ‘gã khổng lồ’ a16z dẫn đầu, điều này cho thấy được sự quyết tâm của quỹ đầu tư này.
4. Cấu trúc Story Protocol
Cấu trúc của Story Protocol khá giống với các Layer 1 khác nhưng vì dự án được thiết kế dành cho tài sản trí tuệ (IP) nên có các thành phần khác biệt. Gồm 4 thành phần chính là The World’s IP Blockchain, Proof of Creativity, Programmable IP License và Application Ecosystem:
Cấu trúc của Story Protocol
The World’s IP Blockchain
Là một lớp cơ sở hạ tầng được xây dựng trên Cosmos SDK và hoàn toàn tương thích với EVM. Cấu trúc của Story Protocol được thiết kế khác biệt so với các nền tảng Layer 1 khác, giúp xử lý các cấu trúc dữ liệu phức tạp như IP một cách nhanh chóng với chi phí thấp.
Proof of Creativity
Proof of Creativity là các smart contract, cho phép người dùng có thể đưa các tài sản bên ngoài thế giới thực vào Story Protocol, các tài sản có thể là NFT, hình ảnh, âm thanh. Sau khi đưa lên thành công mạng lưới, mỗi tài sản sẽ được gán với một IP duy nhất với tên gọi chung là IP Asset (IPA).
Để các IP Asset có thể hoạt động trong các nền tảng DeFi thì nó được tích hợp ba mô-đun sau:
- Licensing Module: Là thành phần giúp cho chủ sở hữu tạo giấy phép cho tài sản của họ. Giấy phép này bao gồm các Điều khoản cấp phép, sẽ hạn chế cách người khác có thể sử dụng IP của chủ sở hữu để thương mại hóa và bán lại.
- Royalty Module: Là thành phần giúp chủ sở hữu có thể tính ‘phí bản quyền’ cho các IP Asset của họ. Khi tài sản này được người khác sử dụng trên thị trường có thể tính phí cho chủ sở hữu gốc.
Ví dụ như user A cho vay IP Asset trên thị trường, user B vay và sử dụng trong các nền tảng DeFi, qua các hoạt động này đều bị tính ‘phí bản quyền’ dành cho user A.
- Dispute Module: Thành phần này cho người chủ sở hữu gốc có thể tránh bị làm giả tài sản, họ có thể khiếu nại nếu phát hiện ai đó đạo nhái tài sản của họ.
Programmable IP License
Đây là một smart contract hoạt động ngoài chuỗi. Khi người dùng đặt các điều khoản cho tài sản trí tuệ của mình, các điều kiện này sẽ được thực hiện cả trên chuỗi lẫn ngoài chuỗi.
Ví dụ user A cài điều khoản không được bán tài sản của họ, user B chỉ có thể sử dụng cho các mục đích khác trừ việc bán, đối với ngoài đời thực cũng vậy, sẽ không được bán.
Application Ecosystem
Đây là lớp dành cho các nhà phát triển dApp. Story Protocol cung cấp bộ công cụ sẵn có để xây dựng các sản phẩm như DEX, Lending/Borrowing, NFT,…
Hệ sinh thái
Theo thông tin từ website chính thức đăng tải thì hiện tại đã có hơn 43 dự án đã và đang được xây dựng trên Story Protocol. Các dự án chủ yếu là thuộc 5 mảng sau: Infrastructure, AI + AIGC, Social, Creator Platform, DeFi.
Hệ sinh thái Story Protocol
Một vài cái tên nổi bật như:
- Infra: thirdweb, LayerZero, Privy, Blockscout,…
- AI + AIGC: Allora, 7007, FLock, Ritual, MyShell,…
- DeFi/IPFI: Ethena, Unleash Protocol, OpenEden, Rho Markets,…
- Creator Platforms: Magma, Sekai, Eon Rift, Pixelmon.
- Social: Tomo, Lens,…
5. Hướng dẫn làm Airdrop Story Protocol
Story Protocol hiện đang trong giai đoạn public testnet Iliad, bắt đầu từ 27/8. Để có cơ hội nhận airdrop, cộng đồng có thể tương tác với dự án thông qua các cách sau:
Cách 1: Mint IP đầu tiên trên mạng testnet (hiện tại đã kết thúc) trên Trang web mint Story IP
Dự kiến sẽ có thêm nhiều đợt mint IP nữa trong tương lai. Vì thế bạn nên chuẩn bị trước token IP test thông qua việc faucet crypto mỗi ngày như hướng dẫn ở Cách 2.
Cách 2: Faucet đồng IP, tiến hành truy cập trang faucet và dán địa chỉ ví để nhận token IP mỗi 24 giờ
Mỗi IP chỉ nên faucet và nhận token cho một địa chỉ ví. Tránh tình trạng bị đánh dấu spam và không nhận được airdrop trong tương lai.
Giao diện nhận token testnet của Story Protocol
Cách 3: Mint NFT kỉ niệm chợ IP đầu tiên trên Story Protocol.
Bước 1: Truy cập Color Marketplace, kết nối ví và chọn Mint Now
Bước 2: Đặt lệnh mua bán đơn giản ở phần hồ sơ để gia tăng số lượng giao dịch trên chuỗi testnet (dùng để gia tăng số lượng giao dịch)
Giao diện chợ IP Color trên Story Protocol
Lưu ý: NFT testnet chỉ mang giá trị thử nghiệm. Hoàn toàn không có ý nghĩa về mặt đầu tư. Không nên mua quá nhiều NFT mà hãy để dành token IP test cho các hoạt động tiếp theo
Cách 4: Tham gia mua bán token đơn giản trên PiperX Protocol – DEX đầu tiên trên Story Testnet tại PiperX.
Bước 1: Truy cập PiperX và tiến hành kết nối ví.
Bước 2: Chọn swap để mua hoặc bán token IP
Giao diện mua bán token testnet trên PiperX Protocol
Sau khi mua bán token, bạn có thể thử nghiệm các tính năng khác trên PiperX như cung cấp thanh khoản (mục pools) và nhận token testnet ở mục faucet
Cách 5: Tham gia vay và cho vay trên nền tảng Unleash Protocol.
Bước 1: Truy cập Unleash Protocol. Chọn kết nối ví và chọn mục faucet để nhận các token test như WBTC, WETH, USDC,..
Bước 2: Tiến hành chọn token muốn cho vay bằng cách nhấn vào Supply, nhập số lượng. Làm tương tự bằng mục Borrow để vay các đồng mong muốn.
Giao diện cho vay của Unleash Protocol
Lưu ý: Bạn có thể gia tăng tương tác trên chuỗi, tuy nhiên không nên cung cấp IP và vay ra các đồng testnet khác để tránh bị mất token IP test (rất quan trọng cho các đợt mint IP sau).
Cách 6: Tham gia staking trên các validator của Story Protocol
Giao diện staking trên Story Protocol
Bước 1: Truy cập Story Protocol Staking, chọn validator bất kì
Bước 2: Chọn stake và nhập số lượng muốn stake là xong.
Tại thời điểm viết bài, cần ít nhất 1024 IP để có thể tham gia stake. Điều này là không thể nếu chỉ faucet token từ nguồn chính thức của dự án. Vì thế các bạn có thể đợi đến khi dự án chỉnh sửa mức IP tối thiểu cần để stake và tham gia sau.
Các lưu ý khi tham gia testnet Story Protocol:
- Không nên tương tác và claim token ở nhiều ví lại. Dự án sẽ đánh dấu là ví farm airdrop và loại khỏi chương trình tri ân cộng đồng trong tương lai (nếu có)
- Chỉ nên tham gia từ 1-2 ví để trải nghiệm. Dự án đã chia sẻ rằng sẽ có 1 đợt lọc gian lận, cheat,bot,.. trong tương lai gần.
- Theo dõi tài khoản X của Story Protocol và 5 Phút Crypto để không bỏ lỡ các đợt mint IP tiếp theo
6. Roadmap
Hiện chưa có thông tin về lộ trình của dự án, team 5Money sẽ cập nhật thông tin chi tiết khi có thông báo mới nhất.
7. Tiềm năng và thách thức của Story Protocol
Tiềm năng
Story Protocol đang dẫn đầu xu hướng token hoá IP, là một trong số nhiều dự án sử dụng blockchain để lưu trữ, ghi chép và chuyển giao quyền sở hữu trí tuệ, ngay cả Liên minh Châu Âu cũng đang nghiên cứu để mảng này để các doanh nghiệp có thể bảo vệ IP của họ.
Không chỉ dừng lại ở việc lưu trữ và đăng ký quyền sở hữu trí tuệ mà còn tạo ra một ‘sân chơi’ dành cho người dùng. Một khi IP được phát triển và chấp nhận rộng rãi, giá trị đóng góp vào sẽ càng tăng theo, người dùng mới từ đó sẽ càng ngày càng đông. Người chủ sở hữu có thể tạo ra một mô hình kinh doanh dựa trên sản phẩm của mình bằng cách đánh phí bản quyền hoặc cho vay.
Thách thức
Chấp nhận rộng rãi: Để thực sự trở thành một IP tiêu chuẩn, Story Protocol cần được sự chấp thuận rộng rãi từ cộng đồng, doanh nghiệp và những người sáng tạo. Việc đưa IP từ truyền thống lên blockchain đang là một điều khá mới mẻ, còn nhiều người còn chưa được giáo dục đầy đủ về blockchain. Đây có thể là một rào cản lớn để tiếp cận người dùng.
Pháp lý và Quy định: IP ở truyền thống là một lĩnh vực cực kỳ phức tạp liên quan đến luật lệ toàn cầu. Việc Story Protocol tuân thủ pháp lý của tất cả các nước sẽ là một thách thức rất lớn.
8. Các kênh thông tin
9. Tổng kết
Với một mô hình cực kỳ mới trong thị trường cùng với sự hỗ trợ từ các quỹ đầu tư hàng đầu thị trường, Story Protocol sẽ là một dự án cực kỳ tiềm năng trong thời gian sắp tới. Hy vọng qua bài viết này, 5Money có thể mang lại những thông tin hữu ích về Story Protocol để có những quyết định đầu tư đúng đắn nhất.
Miễn trừ trách nhiệm: 5Money khuyến cáo người đọc phải trang bị kiến thức sâu sắc về thị trường Crypto trước khi tham gia đầu tư. Thông tin trong bài viết không được xem là lời khuyên tài chính, 5Money không chịu trách nhiệm với bất kỳ quyết định đầu tư nào của các bạn.
Tham gia Cộng đồng 5 Phút Crypto để thảo luận về kiến thức và kinh nghiệm đầu tư nhé!
