1. Liquid Staking là gì ?
Trong cơ chế staking truyền thống, khi tài sản bị khóa, người dùng không thể sử dụng chúng cho các mục đích khác cho đến khi thời gian staking kết thúc. Liquid staking ra đời đã giải quyết được hạn chế này.
Liquid staking là một giao thức cho phép người dùng stake tài sản kỹ thuật số đồng thời vẫn cho phép người dùng duy trì tính thanh khoản của tài sản đó. Với Liquid staking, người dùng có thể nhận được các token tương đương với giá trị của tài sản đã khóa và có thể giao dịch, cho vay hoặc sử dụng những token này trên các nền tảng khác trong khi vẫn nhận được phần thưởng staking.
Ví dụ: Nếu bạn stake ETH trên một nền tảng như Lido, bạn sẽ nhận lại được token stETH tương đương. Ngoài nhận được staking reward từ số ETH đã stake, người dùng có có thể sử dụng stETH trong các DeFi protocol khác để kiếm thêm lợi nhuận như cho vay trên AAVE, sử dụng để cung cấp thanh khoản cho các AMM.
Gần đây, thị trường xuất hiện thêm khái niệm Restaking được giới thiệu bởi EigenLayer – cho phép người dùng sử dụng token đại diện để stake lại trên chính giao thức này.
Tóm lại, Liquid Staking giúp người dùng tham gia đầu tư có thể đa dạng hóa danh mục đầu tư, vừa nhận được lợi nhuận từ phần thưởng khi staking, vừa có thể linh hoạt tái đầu tư các token đại diện trên thị trường DeFi. Từ đó tăng hiệu quả sử dụng vốn của nhà đầu tư.
2. Rủi ro của Liquid Staking là gì ?
Mặc dù Liquid Staking mang lại nhiều lợi ích nhưng điều quan trọng là bạn cũng phải nhận thức được những thách thức liên quan đến công cụ này. Dưới đây là một số nhược điểm của cơ chế này:
- Rủi ro slashing: Những nền tảng có hành vi sai phạm, làm ảnh hưởng hoặc gián đoạn vận hành của blockchain sẽ bị phạt một phần token stake ban đầu. Bạn cũng có thể gặp rủi ro nếu nền tảng mà bạn chọn gửi tiền bị phạt. Để hạn chế rủi ro này thì hãy chỉ chọn nền tảng Liquid Staking uy tín.
- Tính tập trung: Càng nhiều người stake tài sản trong một nền tảng sẽ khiến nền tảng đó có phần lớn cổ phần, điều này có thể dẫn đến việc tập trung hóa. Cụ thể: Lido đang chiếm 29.1% số lượng ETH stake. Nếu Lido bắt tay với một số đơn vị khác đang chiếm 22% nữa thì với tổng sở hữu trên 51%, nhóm này hoàn toàn có thể chi phối mạng ETH. Vì vậy càng đa dạng giao thức Liquid Staking thì tính phi tập trung và bảo mật của mạng lưới càng cao.
- Rủi ro de-peg: Trường hợp thường xuyên xảy ra là tính thanh khoản của các Liquid Staking Token thường khá thấp. Nếu như bị bán với khối lượng lớn trong thời gian ngắn, chúng sẽ bị de-peg.
Ví dụ: Vào 6/2022, khi thị trường trong Crypto đang trong đà giảm mạnh. Để giảm vị thế rủi ro với các tài sản có thanh khoản kém trong đó có stETH là một Liquid Staking token, Alameda đã bán phần lớn và chấp nhận lỗ ít để đổi stETH lấy ETH trên Curve Finance. Tuy nhiên, vì khối lượng bán của Alameda quá lớn, chúng đã khiến tỷ giá của stETH/ETH chỉ còn 0.94 thay vì 1 như bình thường.
Dù vậy, đối với Liquid Staking Token, de-peg là vấn đề thường xuyên xảy ra do thanh khoản thấp nhưng chúng sẽ không bị sụp đổ vì chúng có tài sản đảm bảo rõ ràng được khoá ở Smart Contract.
Đối với các bạn đã stake và nắm giữ Liquid Staking Token, các bạn không nên bán tháo nếu chưa tìm hiểu rõ nguyên nhân. Nếu như bán đi Liquid Staking token, điều này đồng nghĩa bạn cũng đã bán đi khoản token được stake cộng với phần lãi được cộng theo thời gian.
3. Cơ hội đầu tư với Liquid Staking là gì ?
Liquid Staking là mảng quan trọng với TVL đứng thứ 3 trong hệ sinh thái DeFi, hiện tại đạt mức hơn 56 tỷ Đô. Với những lợi ích mang lại, đây được đánh giá là một mảng đáng để bạn tham khảo trong danh mục đầu tư của mình.
3.1. Quyền lợi nhận được từ Liquid Staking là gì ?
Khi tham gia vào Liquid Staking, bạn có thể sẽ nhận được những quyền lợi bao gồm:
- Staker có thể kiếm thêm lợi nhuận từ cả hai nguồn: block reward từ việc stake và incentive từ DeFi khi sử dụng tính thanh khoản của liquid staking token để tham gia đầu tư các hạng mục khác.
- Tham gia quản trị hệ sinh thái của dự án Liquid Staking: Đây là quyền lợi cho phép holder có thể đề xuất hoặc biểu quyết trên các đề xuất để tác động lên quá trình hoạt động của các dự án. Đối với builder hoặc các investor lớn, đây là quyền lợi quan trọng để họ có thể mang lại nhiều giá trị cho mình hoặc đưa ra những thay đổi tích cực cho dự án. Tuy nhiên, đối với các trader holder nhỏ thì quyền lợi này không mang lại nhiều giá trị.
- Chia sẻ doanh thu của giao thức: Ngoài block reward, một số dự án có thể chia sẻ một phần phí giao thức cho token holder hoặc stakers bằng nhiều công thức khác nhau, do dự án đề ra.
3.2. Một số dự án Liquid Staking nổi bật
Theo thống kê của DefiLlama tính đến tháng 7/2024, trên thị trường đang có hơn 150 dự án DeFi Liquid Staking khác nhau. Mỗi dự án cung cấp mức lãi suất khác nhau đối với cùng 1 loại tài sản. Tuy nhiên, không phải cứ lãi cao nhất là tốt nhất, thay vào đó staker nên cân bằng giữa rủi ro và phần thưởng khi tham gia vào các Protocol này. Dưới đây là một số tiêu chí để đánh giá:
- Total Value Lock (TVL): TVL là chỉ số thể hiện giá trị token được stake trong Protocol. TVL càng cao thể hiện quy mô của dự án trên thị trường càng lớn.
- APY & APR: Đây là con số thể hiện lãi suất của staker khi stake tài sản vào các Liquid Staking Protocol và cũng phản ánh lợi nhuận mà holder nhận về sau khi đã trừ phí.
- Phí dịch vụ: Đây khoản phí tạo ra doanh thu cho các Liquid Staking Protocol. Thông thường mức phí là 10% (Lido và Stader Labs áp dụng mức phí này) trên phần thưởng người dùng nhận được.
- Mức độ phổ cập & vốn hoá của Liquid Staking token: Đây là yếu tố quan trọng giúp token giảm rủi ro bị depeg cũng như giúp bạn có thêm cơ hội tìm kiếm lợi nhuận ở nhiều Protocol khác nhau.
Dưới đây là một số dự án nổi bật mà các bạn có thể tham khảo :
Lido Finance
Lido được xem là Liquid Staking Derivatives Protocol phát triển mạnh mẽ nhất trên thị trường DeFi và có TVL áp đảo so với các dự án còn lại. TVL hiện tại của Lido lên đến 35,36 tỷ USD, hầu hết đến từ Ethereum, TVL đến từ các mạng blockchain khác không đáng kể.
Tại thời điểm viết bài APR khi stake ETH trên Lido là khoảng 3,3%.
Lido đã hỗ trợ 5 mạng lưới là Ethereum, Solana, Polygon, Polkadot và Kusama. Trong tương lai, Lido Finance đang mở rộng sang các giải pháp Layer 2 như Optimism và Arbitrum.
Một trong những lý do khiến Lido Finance phát triển mạnh là nhờ vào đối tác hùng mạnh chấp nhận sử dụng Synthetic token do họ tạo ra, đặc biệt là stETH. Hiện tại chúng được sử dụng trên Uniswap, Balancer, Curve, Convex,… Hiện tại Lido đang làm việc với 37 validator khác nhau.
Rocket Pool
Rocket Pool là DeFi Liquid Staking lớn thứ 2 ở thị trường. Tuy nhiên, họ chỉ tập trung vào tài sản là ETH và chưa có kế hoạch hỗ trợ tài sản khác.
Rocket Pool cung cấp 2 sản phẩm:
- Node staking : Rocket pool cho phép người dùng trở thành validator với số lượng ETH staking tối thiểu chỉ cần 16 ETH. Ngoài ra, người dùng cũng cần stake một số lượng RPL (governance token của Rocket pool) để thế chấp trong trường hợp nhận được án phạt từ mạng Ethereum. APR hiện đang là 6.57%
- Staking ETH: không yêu cầu số ETH staking tối thiểu. Tính đến thời điểm viết bài, APR của sản phẩm này là 2.98%
Binance staking ETH
Nhà đầu tư sẽ nhận được Wrapped Beacon ETH (WBETH) khi stake ETH trên Binance. WBETH là token tiện ích đại diện cho ETH bạn đã stake, hoàn toàn có thể giao dịch và trao đổi.
Staking gốc sẽ khóa ETH của bạn, điều đó có nghĩa là bạn không thể sử dụng tài sản này cho các mục đích khác. Ngược lại, WBETH cho phép người dùng linh hoạt bán, chuyển hoặc sử dụng vị thế ETH đã stake. Thậm chí, bạn có thể chuyển WBETH sang ví cá nhân và sử dụng bên ngoài nền tảng Binance mà vẫn kiếm được phần thưởng.
Hiện tại WBETH được hỗ trợ trên 2 chuỗi là Ethereum và BNB smart chain. Bạn có thể bắt đầu stake ETH trên sàn Binance thông qua mã giới thiệu Binance để được giảm 10% phí giao dịch.
Phía trên là các dự án Liquid Staking hàng đầu thị trường tuy nhiên, chúng không bao quát tất cả các PoS blockchain. Các bạn có thể xem thêm ở trang DefiLlama để tìm các dự án Liquid Staking phù hợp với mình.
4. Tổng kết
Liquid staking là một xu hướng phát triển cần thiết giúp tối ưu lợi ích của các bên tham gia. Thông qua bài viết này, hy vọng 5Money đã trả lời cho bạn câu hỏi “Liquid Staking là gì ?” và cung cấp cái nhìn tổng quát về mảng đầu tư này.
Đọc thêm: Liquid Restaking là gì? TOP 4 dự án Liquid Restaking nổi bật nhất
Miễn trừ trách nhiệm: 5Money khuyến cáo người đọc phải trang bị kiến thức sâu sắc về thị trường Crypto trước khi tham gia đầu tư. Thông tin trong bài viết không được xem là lời khuyên tài chính, 5Money không chịu trách nhiệm với bất kỳ quyết định đầu tư nào của các bạn.
Tham gia Cộng đồng 5 Phút Crypto để thảo luận về kiến thức và kinh nghiệm đầu tư nhé!
