1. Tổng quan về TON – The Open Network
1.1 Sự ra đời của hệ sinh thái TON
TON hay The Open Network là Blockchain Layer 1 đang tạo được rất nhiều sự chú ý trong chu kỳ lần này. Mặc dù có xuất phát điểm từ khá sớm, tuy nhiên quá trình phát triển của TON lại không bằng phẳng khi so với các Layer 1 khác.
TON thực chất đã được giới thiệu vào cuối năm 2017 bởi Telegram. Dưới đây là hành trình đầy gian nan của TON:
- 3/2018-10/2018: TON mới đầu có tên Telegram Open Network và đã huy động được 1.7 tỷ USD thông qua hình thức ICO với việc mở bán đồng GRAM. Đây là sự kiện kêu gọi vốn lớn thứ 2 trong lịch sử thị trường Crypto chỉ sau EOS với 4 tỷ USD.
- 10/2019: SEC cáo buộc Telegram vi phạm luật chứng khoán tại Hoa Kỳ.
- 5/2020: Telegram tạm dừng việc phát triển Telegram Open Network, tiến hành trả tiền cho nhà đầu tư và đóng phạt 18.5 triệu USD cho SEC.
- 2020-2021: Một nhóm các nhà lập trình đã đứng ra để tiếp tục xây dựng mạng lưới với tên gọi mới là NewTON, tất cả codebase, cấu trúc hạ tầng đều được phát triển theo tầm nhìn ở trong bộ tài liệu gốc của TON.
- 5/2021: NewTON Team được đổi tên thành TON Foundation – Tổ chức phi lợi nhuận được thành lập để phát triển mạng lưới.
Tuy nhiên trong chu kỳ 2020-2021, TON không quá nổi bật và mãi cho đến 2023 thì TON mới bắt đầu tạo ra tiếng vang cho mạng lưới. Sau đây là những thành tựu mà TON đã tạo ra trong hơn 1 năm vừa qua:
- TVL TON tăng trưởng hơn 40 lần khi tính từ đầu năm 2024 và đạt ATH tại mốc 765 triệu USD vào ngày 31/7.
- Giá TON tăng gần 400% sau 6 tháng từ mốc 2 USD lên mốc 8.17 USD vào giữa tháng 6/2024.
- 1148 ứng dụng được triển khai trên Ton Blockchain với đa dạng ứng dụng từ DEX, công cụ, GameFi, NFT, cơ sở hạ tầng, Bot giao dịch…
- Memecoin và các khoản airdrop nhỏ cũng là thứ mà TON đã dùng để thu hút người dùng trong giai đoạn đầu năm.
- Notcoin, DOGS, Hamster Kombat là những dự án đình đám nhận được sự ủng hộ từ cộng đồng từ đó mang lại “tiếng thơm” dành cho mạng lưới TON.
Mặc dù trên giấy tờ, Telegram và TON là 2 đơn vị hoàn toàn độc lập, không có bất kì mối liên hệ nào. Tuy nhiên sự hồi sinh của TON có sự góp công không nhỏ của Telegram.
Vậy mối quan hệ giữa TON và Telegram là gì? Tiềm lực của Telegram ra sao? Cùng 5Money tìm hiểu thêm nhé!
1.2 Mối quan hệ giữa TON và Telegram
Telegram là ứng dụng nhắn tin với tầm nhìn đó là tập trung vào sự riêng tư, bảo mật và tôn trọng quyền tự do ngôn luận của người dùng. Tính đến 7/2024, những gì Telegram thể hiện thực sự ấn tượng:
- 950 triệu người dùng hàng tháng (MAU). Ấn Độ là đất nước sử dụng Telegram nhiều nhất.
- Telegram sở hữu hơn 2,5 tỷ tài khoản đã đăng ký.
- Telegram xếp hạng thứ 5 trong Top các ứng dụng mobile được tải nhiều nhất trong Q2/2024.
- Dự án cũng xếp thứ 6 trong Top các ứng dụng di động được sử dụng nhiều nhất trong năm 2023.
Telegram sở hữu lượng người dùng cực kì lớn, thêm vào đó là mức độ hoạt động trên ứng dụng diễn ra vô cùng sôi nổi. Vậy còn doanh thu của Telegram thì sao?
- Trong năm 2023, Telegram đã tạo ra gần 45 triệu USD doanh thu từ 2 nguồn chính đó là Premium Packs và quảng cáo. Riêng 2 tháng đầu năm 2024, con số này đã lên tới 11,5 triệu USD
- Telegram đã kêu gọi được 3.2 tỷ USD sau 5 vòng gọi vốn với từ năm 2017-2024 với định giá rơi vào khoảng 30 tỷ USD.
Tóm lại, Telegram là một nền tảng phổ biến với lượng người dùng đông đảo, cực kì giàu và còn rất nhiều tiềm năng để phát triển trong tương lai khi mà bảo mật cũng như quyền riêng tư là các yếu tố đang được người dùng săn đón ở một ứng dụng.
TON luôn được cộng đồng biết đến là “blockchain của Telegram”, việc đó “mặc định” rằng lượng người dùng đang có trên Telegram có thể được hỗ trợ di chuyện qua TON bất cứ lúc nào.
Việc các chỉ số như người dùng mới tăng vọt trên TON có sự đóng góp rất lớn từ lượng người dùng trên Telegram đổ sang. Các dự án trên hệ sinh thái cũng được xây dựng rất nhiều trong Tele dưới dạng mini apps.
Vậy nên, Telegram là điểm tựa, lợi thế cạnh tranh cực kì lớn cho TON khi so sánh với các Layer 1 khác.
=> Người dùng là lợi thế cạnh tranh cực kì mạnh mẽ của bất kì sản phẩm nào trong thời đại nay.
2. Sản phẩm và tầm nhìn của The Open Network
2.1 TON và Telegram
Sự tương tác giữa TON và Tele sẽ gồm 3 thành tố chính cấu thành:
- Telegram: Nền tảng kết nối các cá nhân với nhau, Telegram ID sẽ đóng vai trò như ID độc nhất của mỗi người dùng.
- Wallet: Cây cầu giữa Telegram với thị trường Crypto, cho phép người dùng dễ dàng sử dụng và lưu trữ coin.
- TON Blockchain: Lớp tài sản xây dựng hệ thống tài chính, các ứng dụng phi tập trung cho doanh nghiệp và các tiện ích khác như mua sắm, đặt vé máy bay….
2.2 Công nghệ của TON Blockchain
TON sử dụng thuật toán Proof of Stake với cách thức mở rộng mạng lưới theo chiều ngang.
Những điểm nổi bật của TON blockchain bao gồm:
- Thời gian tiến tới Finality (trạng thái giao dịch hoàn toàn được ghi nhận) dưới 6 giây. Đây là điểm cộng giúp cho các dữ liệu trong mạng lưới khó bị tấn công khi thời gian hoàn thành nhanh (càng nhanh càng tốt).
- Tốc độ giao dịch nhanh, khả năng mở rộng tốt cùng chi phí rẻ sẽ giúp TON hỗ trợ lượng người dùng cực lớn từ Tele đổ qua. Trong tương lai TON đang muốn hướng tới giao dịch không mất phí dành cho người dùng.
2.3 Lộ trình phát triển của The Open Network
Thực sự khi nhìn vào lộ trình phát triển của The Open Network, về những kế hoạch cho tương lai, mình có thể đúc kết được 1 từ đó là THAM VỌNG. Tầm nhìn của TON được thể hiện qua:
- TON Blockchain: Nơi đội ngũ TON Foundation đang phát triển các ứng dụng Game Web3, DeFi apps….
- TON Proxy: TON Sites, TON Proxy, TON WWW – Tầm nhìn tạo ra mạng lưới thay thế Internet của riêng TON, trong đó đề cao sự phi tập trung và bảo mật.
- TON Payments: Phát triển kênh thanh toán một cách miễn phí cho các tài khoản Telegram.
- TON Storage: Hệ thống lưu trữ dữ liệu phi tập trung trên mạng lưới của TON với nhiều tính năng trong tương lai như mua bán không gian lưu trữ, các ứng dụng liên quan…
Như vậy có thể thấy TON blockchain chỉ là một nhánh sản phẩm trong tầm nhìn của The Open Network.
Chưa rõ liệu họ có thể đủ tài nguyên để có thể thực hiện hóa tham vọng của mình hay không, tuy nhiên mình biết chắc một điều token TON sẽ đóng một vai trò cực kì quan trọng trong bộ khung sản phẩm này, nếu chúng được hoàn thiện.
Hiện tại, chúng ta sẽ thấy được sự kết hợp chặt chẽ giữa TON và Telegram, với mục tiêu biến Telegram thành một siêu ứng dụng hàng đầu.
Tầm nhìn này được lấy cảm hứng từ WeChat, ứng dụng hàng đầu của Trung Quốc. Telegram sẽ giúp người dùng dễ dàng tạo ví Crypto, giao dịch miễn phí và tương tác liền mạch với thế giới Web3, nơi đã được hỗ trợ bởi TON blockchain.
Trong khuôn khổ bài viết này mình chỉ sẽ phân tích chi tiết về tiềm năng, thách thức cũng như những cơ hội xung quanh TON blockchain.
3. Hệ sinh thái của TON Blockchain
Với 1159 dự án đang có mặt trên hệ sinh thái TON, thật khó cho bạn biết được đâu là “hidden gem” để có thể đầu tư hay tham trải nghiệm sản phẩm để săn airdrop.
Khi truy cập trang chủ TON, bạn sẽ nhanh chóng nhận thấy TON đang cho phép các nhà phát triển dễ dàng tạo các mini apps trực tiếp trên Telegram. Đồng thời, TON cũng đang tập trung phát triển mạnh mẽ vào lĩnh vực GameFi và DeFi.
Hệ sinh thái TON trải dài ở khắp các lĩnh vực, cùng với một số mảnh ghép khá độc đáo:
- Gambling: Mảng cá cược, casino trên TON.
- VPN: Các dự án giúp cho địa chỉ IP của bạn trở nên bảo mật, riêng tư hơn được xây dựng trên TON.
- Utilities: Đa số là các bot hỗ trợ giao dịch…
Tuy vậy GameFi, DeFi và các mini apps vẫn là 3 ngách chính trên TON.
3.1 GameFi & SocialFi
Các dự án game trên TON blockchain vô cùng đa dạng và phần lớn được xây dựng dưới dạng mini apps trong Telegram. Nổi bật chúng ta có thể kể đến:
- Notcoin: Có 35 triệu người dùng chỉ sau vài tháng.
- Hamster Kombat: Cán mốc 300 triệu người chơi vào tháng 7. Với doanh thu Youtube ước tính rời vào 5.2 triệu USD.
- Pixelverse: Hơn 12.5 triệu người dùng.
- DOGS: Có 20 triệu người dùng sau 10 ngày ra mắt và cũng đã lên Binance.
Với mô hình đơn giản theo kiểu tap to earn, cơ chế mời bạn bè giúp tăng điểm, cùng với đó là phần lớn token dành hết cho cộng đồng thông qua airdrop đã khiến cho các dự án trong mảng này tiếp cận được với một lượng người dùng khổng lồ.
Điều này hoàn toàn khác với các dự án GameFi ở các hệ sinh thái đối thủ, nơi mà các tựa game được đầu tư rất nhiều ở các yếu tố như lối chơi, đồ họa, cốt truyện và mô hình kinh tế bền vững.
Đọc thêm: Liệu GameFi có trở lại? Cách chọn GameFi để Play to Airdrop
Nhiều người sẽ đặt ra câu hỏi liệu các dự án với lối chơi không thể đơn giản hơn như này đóng góp gì cho mạng lưới? Dưới đây là góc nhìn của mình:
- Tạo được cộng đồng rất NHANH và LỚN, thay vì chi tiền cho các chiến dịch Marketing phức tạp, việc liên tục airdrop cho người dùng sẽ giúp dự án đạt được độ hiểu quả cao hơn.
- Mang lại hình ảnh đẹp cho toàn bộ hệ sinh tái của Ton.
- Từ lượng người dùng khổng lồ đó, các dự án hoàn toàn có thể chuyển đổi sang các mảng khác như DeFi, các ứng dụng dịch vụ trên Ton. => Kéo người dùng cho cả hệ sinh thái.
Chiến lược Airdrop để xây cộng đồng là một hướng đi không mới trong thị trường Crypto. Nhưng các dự án trên Ton làm nó một cách đơn giản, hiệu quả và nhanh hơn rất nhiều so với các dự án truyền thống.
Bước đầu họ đã có được thứ KHÓ nhất khi triển khai dự án đó là người dùng và cộng đồng mạnh. Với lượng người dùng và cộng đồng sẵn có này, các dự án hoàn toàn có thể “vẽ” ra rất nhiều game ở phía sau.
3.2 DeFi
Các mảnh ghép DeFi trên TON không quá nổi bật, nó chỉ nằm ở mức cơ bản, đủ dùng. TON đã cho thấy DeFi không còn là một thứ gì đó ghê gớm mà nó là cái bắt buộc phải đẩy mạnh ở bất kì một hệ sinh thái nào.
Phần lớn TVL được tập trung vào các giao thức Liquid Staking và DEX. Điều đáng chú ý là hai giao thức DEX trên TON đang chiếm hơn 2/3 tổng lượng tiền bị khóa của toàn hệ sinh thái.
=> Thanh khoản tập trung ở DEX sẽ giúp cho người dùng ít bị trượt giá khi tham gia giao dịch từ đó tạo ra trải nghiệm trên mạng lưới tốt hơn.
Các chỉ số DeFi như khối lượng giao dịch, Toncoin trong các giao thức Liquid Staking đều chứng kiến xu hướng tích cực.
Một yếu tố khác khi nhắc đến DeFi trên TON là hầu hết các đồng coin có khối lượng giao dịch cao đều là memecoin.
=> Cơ hội đầu tư là rất ít trên hệ sinh thái TON, phần lớn bạn sẽ phải “đánh bạc” với các người chơi khác.
4. Cơ hội đầu tư với hệ sinh thái TON
4.1 Các dự án trên hệ sinh thái
Sự tập trung vào các mini apps hay phong trào tap to earn đang là xu hướng chủ đạo trên TON. Ngay cả DOGS là một đồng coin có vốn hóa cao thứ 3 hệ cũng chỉ là memecoin thì bạn phải hết sức cẩn thận khi rót tiền vào hệ sinh thái này.
Cách tốt nhất để kiếm tiền trên TON có lẽ là tham gia các tựa game với mong cầu nhận “nước mưa” từ dự án.
Và sau khi “dạo” một vòng hệ sinh thái thì mình có những đúc kết cá nhân sau về tầm nhìn của TON:
- Người dùng: Một vòng tròn khép kín từ tạo tài khoản -> Thanh toán dịch vụ -> Sử dụng các mini apps (DeFi & GameFi) sẽ được thực hiện trên duy nhất Telegram.
- Dự án: Xây dựng mini apps -> Hưởng doanh thu quảng cáo, chi phí đầu tư từ người dùng -> Airdrop cho user -> Có cộng đồng và xây dựng dựa trên đó.
Đây sẽ là công thức chuyển đổi người dùng từ Web2 lên Web3 một cách cực kì nhanh và tiện. Telegram cũng đã có Telegram Stars giúp bạn có thể mua Star thông qua Apple Pay và dùng Star đó để thanh toán cho các mini apps.
Tuy nhiên đối với những nhà đầu tư nhỏ lẻ, RẤT KHÓ để chúng ta có thể ĐỔI VỊ THẾ từ xu hướng này, dưới đây là lí do:
- Các dự án thường airdrop cho phạm vi từ hàng trăm nghìn đến hàng triệu người => Phần thưởng được chia cho số đông sẽ không quá lớn.
- Người thắng trong xu hướng này sẽ là chủ cộng đồng, người bán ref, các trại chuyên cheat còn với việc chơi cá nhân và mong đổi vị thế thì thực sự là rất khó.
Việc “lao đầu” vào các trend Tap to Earn đôi khi chỉ làm bạn mất thời gian. Tất nhiên bạn hoàn toàn có thể tham gia với mong cầu nhận được “nước mưa”, tuy vậy chúng ta nên dành thời gian quan sát những xu hướng khác để có cái nhìn tốt hơn về thị trường thay vì tập trung vào một trend mà bạn không có quá nhiều lợi thế.
Những dự án được coi là chất lượng nhất như NOT, DOGS, Hamstar Kombat, Catizen đã được lên Binance, bạn sẽ không thể biết được cơn sóng mini apps này sẽ kéo dài trong bao lâu? Và những dự án phái sau có đủ tốt để đầu tư tiền bạc cũng như thời gian hay không? Để tìm câu trả lời thì bạn cần phải ĐÁNH ĐỔI.
4.2 Toncoin
Như mình đã đề cập, hệ sinh thái TON hiện chưa mang lại quá nhiều cơ hội đầu tư một cách “lành mạnh,” do số lượng dự án có sản phẩm thực sự còn hạn chế. Vậy cơ hội đối với Toncoin nằm ở đâu?
TON trước đây có thể đào được và trong giai đoạn 2020-2022 đã có khoảng 98.55% tổng cung được phân bổ.
Vào 28/6/2022, Ton blockchain đã chuyển đổi việc phát hành đồng TON thông qua các validator và sử dụng cơ chế Proof of Stake. Hiện tại, theo ước tính có khoảng 200.000 TON được phát hành ra thị trường mỗi ngày -> Giảm khoảng 75% so với trước đây.
Tokenomics của TON:
- TON không có tổng cung tối đa, TON được in mới mỗi năm với tỉ lệ lạm phát rơi vào 0.6%/năm.
- Cung lưu thông hiện tại của TON là 2.532 tỷ TON.
- 50% lượng phí giao dịch cùng phí lưu trữ sẽ được đốt đi từ đó tạo ra cơ chế giảm phát. 50% lượng phí còn lại sẽ dành cho các validator.
TON Usecase:
- Thanh toán phí giao dịch trên mạng lưới.
- Quản trị dự án.
- Dùng để thanh toán các dịch vụ như TON Services, TON Storage, TON Proxy hay TON DNS…
- Trả thưởng cho validator và stake TON để tham gia bảo vệ mạng lưới.
- Người dùng có thể dùng TON để thanh toán các đơn đặt quảng cáo trong các kênh trên Telegram.
Vốn hóa cao – 13 Tỷ USD (10/9) là một trong những điểm yếu mà các nhà đầu tư nhỏ lẻ không thấy hấp dẫn ở Toncoin. Tuy nhiên:
- Có khoảng gần 655 triệu – 26% TON (1) đang được stake, trong đó có 598 triệu TON được khóa vào 380 Validtor. Để trở thành Validator bạn cần stake tối thiểu 300.000 TON.
- TON Blievers Fund là địa chỉ ví dành cho những người tin tưởng TON cùng khóa token lại trong vòng 2 năm bắt đầu từ 23/10/2023 và mở khóa dần trong 1080 ngày. Với số lượng TON là 1.3 tỷ chiếm khoảng 52% (2) đang được khóa lại tới 10/2025 => Từ (1) và (2) => 78% lượng TON đang bị khóa => Cung lưu thông bên ngoài khá thấp.
Đó là còn chưa tính đến 531 triệu TON dùng để phát triển hệ sinh thái (Team) và Telegram cũng nắm giữ số lượng không hề nhỏ.
Trên thực tế, mặc dù có vốn hóa cao nhưng phần lớn TON đã bị khóa và số còn lại được nắm giữ bởi một số bên thuộc team hay nói cách khác là “người nhà”.
=> Tín hiệu tích cực cho đường giá của TON trong giai đoạn trung hạn.
TON đóng vai trò trung tâm trong hệ sinh thái của The Open Network và rất có thể trong tương lai nó sẽ có nhiều ứng dụng hơn nữa.
Với nguồn lực tài chính dồi dào từ TON Foundation, Telegram sẽ là bệ phóng cho Toncoin tăng trưởng. Ngoài ra:
- Miễn là Telegram còn phát triển thì TON vẫn là đồng coin đáng để ta đầu tư dài hạn. Trong trường hợp Tele bị ảnh hướng => Toàn bộ The Open Network sẽ bị ảnh hưởng theo.
- Trong giai đoạn trung hạn (2024-2025) chắc chắn hệ sinh thái TON vẫn sẽ bùng nổ với sự nổi lên của các mini apps, thêm vào đó là xu hướng tập trung vào DeFi nữa cuối năm 2024 => Điều kiện để giá TON tăng trưởng.
=> Nếu bạn không muốn tham gia vào những trò may rủi với meme trên hệ sinh thái TON thì Toncoin là một lựa chọn với mức rủi ro thấp hơn.
Mặc dù vậy TON vẫn có một vài điểm “lấn cần” trong Tokenomics nếu bạn muốn đầu tư dài hạn:
- Tokenomics: Mặc dù cung lưu thông được ghi nhận trên Tonscan là 2,5 tỷ TON nhưng khi cộng số lượng TON trong danh sách top 10 địa chỉ ví nắm giữ TON nhiều nhất thì con số vượt quá 2.5 tỷ TON. Mỗi dự án sẽ có định nghĩa khác nhau về việc tính lượng coin bị khóa vào cung lưu thông nhưng với TON nó đang có rất nhiều sai số.
- Chi phí cơ hội: Khi so với các Layer 1 có vốn hóa cao khác như Ethereum hay Solana, việc cầm TON sẽ không cho bạn quá nhiều cơ hội skin in the game. Giữ ETH, SOL, bạn có thể chơi staking, restaking, hệ thống DeFi phong phú, với TON bạn chỉ có thể tối ưu hóa thông qua việc stake.
- Trước đây TON Foundation đã thông qua đề xuất đóng băng địa chỉ ví của các thợ đào (171 địa chỉ với 1,08 tỉ TON) trong 4 năm với lí do là những ví này không hoạt động trong thời gian dài. Đây là một sự việc gây ra khá nhiều tranh cãi trong cộng đồng khi nó thể hiện sự thiếu phi tập trung trong mạng lưới.
Ngoài ra TON Blockchain cũng đã từng kêu gọi vốn bởi rất nhiều đơn vị tham gia nhưng không công khai lượng token cũng như định giá của từng vòng. Điều này là một rủi ro cực kì lớn nếu như bạn muốn nắm giữ trong dài hạn.
5. Dự phóng về TON blockchain
Ở thời điểm hiện tại TON vẫn đang trong quá trình hoàn thiện các lớp ở mặt cơ sở hạ tầng song song với đó là tổ chức các Hackathon nhằm tìm kiếm thêm những dự án chất lượng đến với hệ sinh thái.
Gần đây nhất chúng ta có thể thấy được những động thái của TON Foundation như:
- Thành lập TON Ventures với quy mô 40 triệu USD nhằm rót vốn vào các Startup trên TON Blockchain. Các xu hướng có thể được hướng tới như Game, DeFi, quảng cáo, công cụ sẽ được nhắm đến để đưa TON trở nên chất lượng hơn.
- TON x Mocaverse thành lập quỹ 20 triệu USD nhằm phát triển hệ sinh thái thông qua incentives, hackathon, airdrop…
- TON Foundation thành lập quỹ phát triển hệ sinh thái mang tên The Open League trị giá 30 triệu TON tương đương với 156 triệu USD tại thời điểm viết bài.
- Tổ chức Code Summer Hackathon và Ton Hacker House nhằm tìm kiếm những dự án chất lượng.
Bên cạnh đó TON cũng nhận được sự đầu tư của Pantera – Quỹ từng rất thành công với nhiều thương vụ như AAVE, Ondo, Cosmos, 1inch, Injective…, được biết đây là thương vụ rót vốn lớn nhất của họ.
Tiềm năng:
- TON Blockchain có gần như đẩy đủ các tài nguyên từ tài liệu, công cụ, các vòng ươm mầm, chính sách tài chính, các chương trình phát hiện lỗi để hỗ trợ cho các nhà phát triển. Bạn chỉ cần có ý tưởng đủ hay, mọi thứ còn lại đều được Foundation hỗ trợ.
- Cực kì giàu và được chống lưng bởi Telegram.
- Gần 1 tỷ người dùng có sẵn trên Telegram sẵn sàng đổ sang hệ sinh thái TON để trải nghiệm.
- Các ứng dụng mini apps được tích hợp Telegram sẽ là vũ khí chính cho mạng lưới trong giai đoạn sắp tới.
Thách thức:
- Quá nhiều sản phẩm có thể khiến dự án bị phân bổ nguồn lực dẫn tới không có sản phẩm nào được hoàn thiện.
- Cơ sở hạ tầng của TON vẫn còn là một dấu hỏi lớn khi trong thời gian vừa qua mạng lưới đã bị dừng hoạt động trong khoảng thời gian khá lâu => Mọi thứ vẫn chưa sẵn sàng để đón lượng người dùng lớn hơn.
- Telegram hiện tại “không được lòng” các chính phủ vì nhiều lí do khác nhau. Nếu Tele bị ảnh hưởng thì điều này sẽ gây ra tác động tiêu cực cho TON. Vụ việc của CEO Pavel vừa qua đã làm chứng minh luận điểm trên.
6. Tổng kết
TON rõ ràng là một mạng lưới với cực kì nhiều dư địa để đi xa trong những năm tới và cạnh tranh sòng phẳng với các đối thủ hiện tại như Solana hay Ethereum.
Tài chính, người dùng, đội ngũ phát triển, cộng đồng đều là những thứ TON sở hữu và tỏ ra vượt trội. Việc của chúng ta là quan sát cũng như kiên nhẫn để những thứ tốt đẹp được xây dựng nên.
Miễn trừ trách nhiệm: 5Money khuyến cáo người đọc phải trang bị kiến thức sâu sắc về thị trường Crypto trước khi tham gia đầu tư. Thông tin trong bài viết không được xem là lời khuyên tài chính, 5Money không chịu trách nhiệm với bất kỳ quyết định đầu tư nào của các bạn.