1. ai16z là gì?
ai16z là quỹ đầu tư đầu tiên do AI Agents quản lý, kết hợp cùng các thành viên trong DAO. Với tham vọng “vượt qua” quỹ đầu tư hàng đầu a16z, ai16z nhắm đến việc trở thành một nhà đầu tư mạo hiểm thực sự, sẵn sàng hỗ trợ các dự án tiềm năng và sở hữu những token có mô hình đột phá.
ai16z nổi bật khi thu hút sự chú ý của Marc Andreessen, nhà sáng lập a16z, nhờ ý tưởng táo bạo khi tạo một AI Agent mang tên “Marc AIndreessen” trực tiếp quản lý quỹ, điều chưa từng có tiền lệ trong lĩnh vực đầu tư mạo hiểm.
Tới đây thì bạn cần nắm rõ các chủ thể liên quan tới ai16z:
- Shaw là người đứng sau phát triển công nghệ cho ai16z.
- Daos.fun là nền tảng huy động vốn cho ai16z.
- AI Marc là tên của AI Agents quản lý quỹ đầu tư ai16z.
Ngoài ra, màn tăng giá của token ai16z đã biến một nhà đầu tư thành triệu phú chỉ sau một đêm, tạo thêm sức hút lớn cho dự án.
Cụ thể, nhà đầu tư Elijah đã bỏ ra 10.000 USD để sở hữu 16% lượng token ai16z. Chỉ sau hai ngày, giá trị token tăng vọt 3,000%, đưa Elijah vào hàng triệu phú. Tuy nhiên, điều này cũng gây lo ngại về khả năng anh có thể bán tháo lượng lớn token, gây áp lực lên thị trường.
Mặc dù vậy, Elijah đã cam kết quyên góp 11% lượng token để hỗ trợ các nhà phát triển và chỉ giữ lại 5% cho mình. Anh cũng chia sẻ rằng lý do nắm giữ đến 16% token là do không biết ban đầu ai16z chỉ huy động vốn khoảng 420 SOL, tương đương 60.000 – 80.000 USD.
Số tiền được quyên góp này sẽ được giữ trong một ví chuyên dụng và phân phối thông qua các hợp đồng vesting token. Đây là địa chỉ ví mà bạn có thể kiểm tra trên Solscan.
9YnQdCWDAQRfQYm5HvRzoPgc5GRn8fyhsH2eru8nfsxG
2. Quá trình hình thành ai16z
ai16z là một quỹ đầu tư độc đáo được tạo ra trên nền tảng daos.fun bởi lập trình viên ẩn danh có tài khoản Twitter là Shaw. Dưới đây là những điểm nổi bật về quỹ này:
- Công nghệ cốt lõi: AI Marc, nhân vật chính của quỹ, được xây dựng dựa trên hệ thống AI Agent, cho phép AI thu thập thông tin, tương tác với con người và đưa ra quyết định đầu tư.. Bạn có thể kiểm tra github tại đây.
- Tự động hóa giao dịch: AI Marc có khả năng thực hiện các hoạt động on-chain một cách tự động, giảm thiểu sự can thiệp của con người. Trong tương lai gần, AI Marc sẽ tự động giao dịch dựa trên thông tin và khuyến nghị từ cộng đồng, giúp giảm sự can thiệp của con người.
- Môi trường thực thi đáng tin cậy (TEE): Shaw đang nỗ lực triển khai AI Marc trên on-chain bằng cách sử dụng TEE (Trusted Execution Environment), cho phép AI Agents thực hiện các hành động như phê duyệt giao dịch một cách an toàn và bảo mật.
- Lĩnh vực đầu tư: Hiện tại, ai16z tập trung đầu tư vào các Memecoin. Trong tương lai, quỹ có kế hoạch mở rộng sang nhiều lĩnh vực khác.
3. ai16z huy động vốn thế nào?
Những người sở hữu token DAO đạt ngưỡng nhất định sẽ có quyền tương tác với AI Marc, đưa ra ý tưởng và cố gắng tác động đến các quyết định đầu tư của AI này. AI Marc đánh giá mức độ tin cậy của từng lời khuyên đầu tư dựa trên “Thị trường Niềm tin Ảo” (Virtual Market of Trust).
ai16z sẽ được vận hành với cơ chế như sau:
- Gây quỹ: Các nhà sáng tạo có 1 tuần để huy động số lượng tiền mong muốn. Đợt gây quỹ này là một fair launch (tất cả mọi người mua cùng 1 mức giá) cho token của DAO.
- Giao dịch: Sau khi hoàn tất gây quỹ, quỹ sẽ sử dụng số tiền huy động để đầu tư, và token của DAO sẽ được giao dịch công khai trên một sàn AMM DEX, cho phép giá trị token biến động theo hiệu suất đầu tư của quỹ.
- Đáo hạn: Khi quỹ kết thúc thời gian hoạt động, ví DAO sẽ bị đóng băng và lợi nhuận sẽ được phân phối cho các token holder. Người nắm giữ token DAO có thể đốt token để nhận tài sản cơ bản (SOL) của DAO hoặc bán nó trên AMM nếu giá thị trường cao hơn số tiền gây quỹ ban đầu.
Điều đặc biệt của các token DAO đó là chúng có mức giảm giới hạn bằng với vốn hóa của đợt gây quỹ.
Nếu ai16z huy động được 1000 SOL, miễn là bạn mua token DAO khi vốn hóa ở mức 1000 SOL, bạn sẽ không bị lỗ trước ngày đáo hạn. Việc giá token tăng lên bao nhiêu không quan trọng vì nó không bị giới hạn tăng trưởng nhưng sẽ có mức “giá sàn” dựa trên số tiền ban đầu huy động.
Giả sử vốn hóa ban đầu là 1000 SOL, nếu bạn sở hữu 5% token DAO, tương đương 50 SOL. Khi quỹ đạt lợi nhuận và đến thời gian đáo hạn, bạn có thể đốt token DAO để nhận lại số SOL tương ứng. Nếu lúc đó ví DAO có 2000 SOL và bạn vẫn giữ 5% token, bạn sẽ nhận về 100 SOL, tức lợi nhuận 50 SOL.
Lợi nhuận sau này sẽ được quy về đồng SOL, tỉ lệ sẽ được dựa trên lượng token DAO mà bạn nắm giữ. Đó là lí do vì sao mình để vốn hóa trong ví dụ là SOL chứ không phải USD.
Mình chưa thấy dự án đề cập đến khả năng thua lỗ nhưng theo cơ chế hoạt động thì sẽ có các trường hợp như sau:
- ai16z thua lỗ khiến nhà đầu tư bán tháo token của mình, điều này gây ra việc giảm giá cho token DAO.
- Nếu đến thời gian đáo hạn mà quỹ vẫn thua lỗ thì lượng SOL được đưa lại cho các nhà đầu tư cũng sẽ giảm theo và nó dựa vào số token DAO mà bạn nắm giữ.
- Còn trên lý thuyết trong thời gian quỹ hoạt động (chưa đáo hạn) thì luôn có mức giá sàn bằng với vốn hóa lúc dự án kêu gọi vốn để bạn có thể “an tâm”.
4. Lộ trình phát triển của ai16z
ai16z dự kiến sẽ trải qua 3 giai đoạn trước khi đi vào hoạt động chính thức:
- Phase 1: ai16z sẽ triển khai và kiểm tra các chức năng hiện đang được tiến hành.
- Phase 2: AI Marc sẽ thu thập dữ liệu trong môi trường testnet, điều này sẽ diễn ra trong vài tuần để thu thập dữ liệu, tìm lỗi và kiểm tra các giả định.
- Phase 3: ai16z bắt đầu với việc giao dịch on-chain với số tiền trong quỹ sau khi kết thúc Phase 2.
5. Tokenomics
ai16z hiện có nguồn cung lưu thông là 1.099.999.775 token và hoàn toàn không chịu áp lực xả trong tương lai. Tuy nhiên, khi truy cập Dex Screener, bạn có thể thấy cảnh báo về khả năng mint thêm token ai16z. Dưới đây là thông báo từ Discord của dự án:
- Token này hoàn toàn do cộng đồng DAO kiểm soát. Shaw không thể tự mình phát hành thêm token.
- Đội ngũ daos.fun đã và đang tích cực phát triển một giao diện frontend cho phép chúng ta bỏ phiếu để thu hồi quyền mint token. Khi tính năng này được triển khai, cảnh báo “This token is mintable” sẽ biến mất trên Dex Screener.
- Bạn có thể yên tâm vì Shaw không có quyền tự ý phát hành thêm token. Hành động thực tế của Shaw còn đáng tin hơn lời nói—ngay cả khi ai16z đạt đỉnh ATH, Shaw vẫn không bán ra một token nào.
Ít nhất, cộng đồng có thể yên tâm phần nào vì cả hành động và thông báo đều thể hiện cam kết phát triển bền vững của dự án. Dù sao, quỹ cũng sẽ chỉ bắt đầu đáo hạn tiền cho nhà đầu tư vào ngày 25/10/2025.
6. Tiềm năng và thách thức của ai16z là gì?
Theo quan sát cá nhân của mình, mọi thứ chỉ đang dừng lại ở những câu chuyện vui vẻ về ai16z “nhái” a16z và sự FOMO từ xu hướng Meme AI cũng như ý tưởng mới lạ từ việc AI điều hành quỹ đầu tư.
Điều cốt lõi vẫn là quỹ kiếm được tiền từ số tiền huy động, đó mới là điều thúc đẩy xu hướng này bùng nổ và mở ra nhiều cơ hội hơn.
Dưới đây là một số vấn đề mà mình thấy được từ ai16z:
- AI Agents quản lý quỹ nghe có vẻ hay nhưng độ hiệu quả so với việc người thật đầu tư thì chưa biết “mèo nào cắn mỉu nào”.
- Theo những gì dự án công bố thì AI Agents sẽ tham khảo ý kiến từ cộng đồng DAO, vậy quyết định đầu tư được đưa ra sẽ dựa trên AI hay con người? Và nếu là kết hợp của 2 thì mỗi bên sẽ chiếm bao nhiêu phần trăm?.
- Dự án hoàn toàn công bố mã nguồn của mình, điều này đồng nghĩa với việc các AI Agents khác có thể copy source và tạo ra một AI Agents với chức năng tương tự để cạnh tranh.
- Mọi hành vi on-chain của ai16z đều minh bạch và có thể quan sát được, điều này có thể dẫn đến việc nhiều người copy trade theo. Nếu số lượng người sao chép đủ lớn, các tính toán đầu tư ban đầu của quỹ có thể dễ dàng bị chệch hướng.
Bên cạnh đó mình cũng thấy có một số điểm cộng từ mô hình này như:
- Ngoài việc chờ đợi ai16z phân phối lợi nhuận khi đáo hạn, chúng ta còn có thêm cơ hội với token của dự án. Nếu ai16z hoạt động tốt, token có thể tạo làn sóng FOMO mạnh mẽ. Trong thị trường Crypto đôi khi câu chuyện hay Narratives sẽ là thứ giúp chúng ta có được lợi nhuận rất lớn bên cạnh giá trị nội tại của dự án.
- Đội ngũ của ai16z hoạt động khá chăm chỉ, Shaw thường xuyên livestream trong Discord vừa code vừa thảo luận trực tiếp với cộng đồng, các thành viên cũng hoạt động rất sôi nổi về việc phát triển chung cho dự án.
- ai16z còn có riêng một khu vực để các thành viên thuộc nhiều mảng đóng góp như content marketing, các gợi ý về sự phát triển chung… Và ai16z cũng có incentives cho những đóng góp này, khả năng cao là chúng đã được lấy từ số tiền của Elijah mà mình đã làm rõ trong phần 1.
=> Cộng đồng “siêu active”, đây có lẽ là điểm mạnh nhất của ai16z khi so với các quỹ được quản lý bởi AI khác.
Nói tóm lại để xu hướng này bùng nổ ta phải kì vọng qua 2 điều:
- Giá của ai16z tăng trưởng, gây sự chú ý.
- ai16z đi vào hoạt động và thực sự có lời.
2 yếu tố trên sẽ là “thỏi nam châm” kéo sự chú ý cũng như dòng tiền về cho xu hướng này. Còn để đánh giá đây có phải xu hướng tiềm năng không thì câu trả lời là có nhưng phải đi kèm các điều kiện như đã nêu ở trên.
Còn ở thời điểm hiện tại, mọi thứ chưa có gì rõ ràng, tất cả chỉ tăng trưởng dựa trên tính Meme, câu chuyện mới lạ cùng với xu hướng AI Memecoin được dẫn đầu bởi GOAT – Truth Terminals.
7. Tổng kết
Hi vọng qua bài viết bạn đã có được những cái nhìn tổng quan về ai16z là gì và xu hướng AI Agents quản lý quỹ đầu tư. Mong rằng bạn đã có được những Insights bổ ích để phục vụ cho quá trình đầu tư của mình!
